تاثير كاربرد ورمي‌كمپوست و باكتري‌هاي محرك رشد گياه (PGPR) بر عملكرد، صفات رويشي و متابوليت‌هاي ثانويه ريحان (L. Ocimum basilicuum)

استفاده زياد از كود ‌هاي شيميايي در روش هاي متداول كشاورزي سبب فرسايش خاك و آلودگي منابع آبي شده و در كاهش كيفيت محصولات نيز تاثير دارد. كاربرد كود هاي بيولوژيك در خاك و آب آلودگي ايجاد نمي كند در عين حال كيفيت مواد غذايي را افزايش مي دهند. اين آزمايش براي بررسي اثرات ورمي كمپوست، كود هاي حاوي عناصر معدني و باكتري هاي محرك رشد گياه (PGPR) بر روي برخي صفات گياه ريحان Ocimum basilicuum L.)) در روستاي قزلجه استان گلستان در سال 1397 انجام شد. بدين منظور دو عامل كاربرد ورمي كمپوست (در سه سطح a1: بدون مصرف، a2: مصرف به نسبت 10 درصد و a3: مصرف به نسبت 20 درصد وزني خاك) و مصرف كود هاي بيولوژيك و عناصر طبيعي افزايش دهنده رشد گياه (در سه سطحb1 : بدون مصرف، b2: استفاده از باكتري باسيلوس سوبتيليس (Bacillus subtillis) و b3: استفاده از تركيبات عناصر طبيعي) مورد بررسي قرار گرفتند. آزمايش بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در فضاي آزاد به صورت كشت گلداني اجرا شد. براي اندازه گيري صفات مورفولوژيك، مقدار فنل و فلاونوئيد كل در زمان كامل شدن مرحله رويشي گياه نمونه گيري انجام شد. مقدار تركيبات فنل كل با استفاده از روش فولين سيوكالتو و سنجش ميزان فلاونوئيد كل به روش رنگ سنجي آلومينيوم كلريد اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد، بين سطوح مختلف استفاده از ورمي كمپوست از نظر صفات وزن تر و خشك ‌ريشه، وزن‌ تر و خشك ساقه، طول ساقه، وزن ‌تر و سطح برگ در سطح يك درصد و وزن خشك برگ تفاوت معني‌داري در سطح پنج درصد وجود داشت. همچنين اثر كود هاي بيولوژيك و عناصر طبيعي افزاينده رشد گياه بر صفات وزن ‌تر ريشه و وزن خشك ساقه معني دار شد. حداكثر مقدار فنل كل بين تيمار ها به ورمي كمپوست 20 درصد به ميزان 1.98 ميلي گرم بر گرم و كود پروبيو 96 (حاوي باكتري باسيلوس سوبتيليس) به مقدار 1.96 ميلي گرم برگرم حاصل شد. همچنين حداكثر مقدار فلاونوئيد كل در گياهان تيمار شده با ورمي كمپوست 20 درصد و استفاده از باكتري باسيلوس سوبتيليس (Bacillus subtillis)  به ترتيب 92.13 ميلي گرم بر گرم و 91.22 ميلي گرم بر گرم به دست آمد. نتايج نشان مي دهد ورمي كمپوست بيش ترين تاثير را بر اندام هاي مورد هدف مانند سطح برگ، وزن تر و خشك برگ گياه ريحان داشت. به طور كلي نتايج اين آزمايش نشان داد، استفاده ورمي كمپوست 20 درصد و كود حاوي باكتري باسيلوس سوبتيليس (Bacillus subtillis) مناسب ترين تركيب تغذيه اي گياه ريحان مي باشد.