پروتستانتيزم و ايجاد بحران در مرجعيت ديني

يكي از ويژگي‌هاي اصلي نهضت پروتستان كه در عملكرد رهبران آن، به‌ويژه مارتين لوتر نيز كاملاً ظهور و بروز دارد، مخالفت و تقابل با مرجعيت ديني در كليساي كاتوليك و در رأس آن پاپ است. «نهضت اصلاح ديني»، نه با شخص پاپ يا نهادي خاص، بلكه با اصل مرجعيت پاپ و حاكميت كليسا ضديت داشت. اصلاح‌طلبان پس از آنكه با تأكيد بر شعارهايي مانند «فقط كتاب مقدس»، حجيت و مرجعيت مقامات و نهادهاي كليسايي را به چالش كشيدند، كوشيدند كتاب مقدس را «يگانه مرجع حقيقي دين» معرفي كنند؛ اما به علت آنكه برداشت‌هاي مختلف از كتاب مقدس همواره امكان‌پذير است، اين تغيير مرجعيت در عمل، مشكلات مهم‌تري را به وجود آورد كه از آن به «بحران مرجعيت» ياد مي‌كنيم. درواقع رهبران پروتستان به قصد اصلاح مرجعيت موجود، اصل بناي مرجعيت ديني را تخريب كردند و چنان هرج ‌و مرجي به وجود آوردند كه ديگر تلاش‌هاي خودشان هم براي بازسازي اين بنا بي‌فايده بود و هرگز نتوانستند اين آب رفته را به جوي بازگرداندند. چون خطر تأثير پروتستانتيزم در جامعه اسلامي، به‌ويژه ميان روشنفكران مسلمان همواره وجود داشته است، اين مقاله با روشي توصيفي ـ تحليلي به بررسي علل و عوامل، فرايند شكل‌گيري و پيامدهاي اين مسئله پرداخته است.