پيش‌نگري شاخص‌هاي حدي بارشي و دمايي در دوره 2100-2026 بر اساس برونداد مدل‌هاي CMIP6 (مطالعه موردي: مشهد)

در اين مقاله از بين 26 شاخص حدي مشخص شده توسط ETCCDI، تعداد 11 شاخص‌ كه كاربرد بيشتري در حوزه هواشناسي‌ كشاورزي دارند، مورد مطالعه قرار گرفت و رفتار آن‌ها در دوره ديدباني، تطابق آن‌ها با شاخص‌هاي مستخرج از داده‌هاي تاريخي مدل‌هاي منتخب CMIP6 و پيش نگري آنها بررسي شد. دوره پايه 2014-1989 و دوره هاي آينده 2050-2026 (آينده نزديك)، 2075-2051 (آينده ميانه) و 2100-2076 (آينده دور) در نظر گرفته شدند. سه مدل ESM شامل ACCESS-CM2 ، MIROC6 و MRI-ESM2-0 براي انجام اين تحقيق انتخاب شدند. از نرم افزارهاي CMHyd و Rclimdex به ترتيب براي مقياس‌كاهي داده‌هاي مدل‌هاي ياد شده و استخراج شاخص هاي حدي استفاده شد. نتايج نشان دادند از سه مدل ياد شده، مدل ACCESS-CM2 توانمندي بهتري در مقايسه با ساير مدل‌ها در شبيه‌سازي شاخص‌هاي حدي دوره تاريخي دارد و لذا به‌عنوان مناسب‌ترين مدل جهت پيش‌نگري انتخاب شد. نتايج نشان دادند كه بر اساس مدل منتخب نهايي، در سه سناريو و در سه دوره آينده نزديك، ميانه و دور در سطح اطمينان 95 درصد، شاخص شب‌هاي سرد روند كاهشي معنادار و درصد شب‌هاي گرم روند افزايشي معنادار دارند و در سطح اطمينان 90 درصد تعداد روزهاي تابستاني نيز در سناريو خوش‌بينانه در آينده نزديك، ميانه و دور روند افزايشي معني‌دار دارد و در سناريو ميانه (آينده نزديك و ميانه) و در سناريو بدبينانه (تنها در آينده نزديك) روند افزايشي دارد. عليرغم وجود تغييرات مثبت و منفي در بقيه 8 شاخص حدي دمايي و بارشي در دوره‌هاي آينده، در هيچ يك از آنها در دو سطح 90 و 95 درصد تغييرات معنادار تشخيص داده نشد. آگاهي از چشم‌انداز آينده رخدادهاي حدي بارشي و دمايي مي‌تواند در برنامه‌ريزي‌هاي ‌مديريت آب، خاك و هواشناسي‌كشاورزي، به ويژه در برنامه در حال تدوين هفتم توسعه اقتصادي-اجتماعي كشور، مورد استفاده قرار گيرد.