ارزيابي سطح تنش خشكي مؤثر براي ميزان تحمل به كم آبي ژنوتيپ هاي چغندرقند

بحران آب يك عامل محدود كننده عمده براي كشاورزي در تمام مناطق خشك و نيمه خشك جهان است. شناسايي ژنوتيپ‌ها براي توليد ارقام متحمل به خشكي مستلزم ارزيابي عملكرد شكر آنها در شرايط كم آبياري است. بنابراين اعمال سطح تنش خشكي مؤثر، در ارزيابي ژنوتيپ ها براي تحمل به خشكي كاملاً ضروري است. بدين منظور چهار ژنوتيپ تحت هشت تيمار آبياري با استفاده از طرح كرت هاي يك بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار طي سال‌هاي1387و 1388 در مركز تحقيقات كشاورزي همدان مورد ارزيابي قرار گرفت. هشت تيمار آبياري شامل سه تيمار آبياري نشتي بعد از 80، 130 و 180 ميلي متر، دو تيمار آبياري قطره‌اي شامل آبياري بعد از 30 ميلي متر با تامين 100 درصد و آبياري بعد از 30 ميلي متر با تامين 50 درصد آب مورد نياز چغندرقند و سه تيمار آبياري قطره‌اي بعد از 80، 130 و 180 ميلي‌متر بر اساس تبخير تجمعي از تشتك، اعمال شد. تيمارهاي آبياري در كرت‌هاي اصلي و چهار ژنوتيپ در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثر برهمكنش بين ژنوتيپ ها و آبياري براي شاخص حساسيت به خشكي، در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود. كاهش عملكرد شكر ژنوتيپ‌هاي چغندرقند در اثر كاهش مقدار آب (آبياري قطره اي بعد از 30 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير با تامين 50 درصد آب مورد نياز) شديدتر از دور‌هاي مختلف در هر دو روش آبياري بود. نتايج نشان داد كه آبياري نشتي، روش كارآمد و مؤثري براي ارزيابي تحمل به خشكي ژنوتيپ هاي چغندرقند نيست. بنابراين، به منظور ارزيابي تحمل به خشكي ژنوتيپ ها در برنامه هاي اصلاحي و توليد ارقام متحمل به خشكي، روش آبياري قطره‌اي پس از تبخير تجمعي 30 ميلي متري با تامين 50 درصد نياز آبي چغندرقند، به عنوان روش و سطح تنش خشكي مؤثر معرفي مي‌شود.