ارزيابي كاركرد كنش‌هاي زيستي در آبخيز بوشكان استان بوشهر

مديران و دستگاه هاي اجرايي همواره بر ارزيابي كنش‌هاي سازه‌يي و زيستي در آبخيزها تاكيد كرده‌اند. براي دست‌يابي به آن نياز به روي‌كردي يك‌پارچه در ارزيابي و مديريت است، كه در آن فرآيندها و همه‌ي اثرهاي فيزيكي، اقتصادي، و اجتماعي در نظر گرفته شود. هدف از انجام اين پژوهش ارزيابي اثر كنش‌هاي زيستي انجام‌شده بر پايه‌ي معيارهاي فيزيكي، اقتصادي، و اجتماعي در آبخيز بوشكان در شرق استان بوشهر است. چهار گزينه­ ي اجراشده‌ي كنش‌هاي زيستي در منطقه شامل نهال‌كاري، نهال­ كاري همراه با ساخت هلالي هاي آبگير (چاله‌ي فلسي)، شيارزني، و شيارزني همراه با نهال كاري مشخص شد. براي ارزيابي گزينه ها، شاخص هاي معياري فيزيكي، اقتصادي و اجتماعي هر گزينه محاسبه شد. پس از بمعياركردن شاخص‌ها و وزن دهي به آن ها به روش دلفي، گزينه ها اولويت بندي شد. نتيجه‌ي تحقيق نشان داد كه گزينه ي شيارزني همراه با نهال‌كاري، نهال­ كاري همراه با ساخت هلالي‌هاي آبگير، نهال‌كاري، و شيارزني به‌ترتيب با مساحت­ هاي 16554، 2155، 9655 و 428 هكتار و وزن هاي 0/878، 0/741، 0/701 و 0/649 در اولويت‌هاي اول تا چهارم است. ازين‌رو نتيجه گرفته مي شود كه گزينه‌ي شيارزني همراه با نهال كاري در آبخيز بوشكان بهترين گزينه است. بنابراين با كمك روي‌كرد گزينه سازي و ارزيابي گزينه هاي مديريت زيستي، برنامه‌ريزان و بهره‌برداران آبخيزها مي‌توانند پس از آگاهي از نتيجه‌ي كنش‌هاي گوناگون برترين گزينه هاي ممكن را انتخاب كنند. پيشنهاد مي شود شاخص ها، معيارها، و ديگر روش هاي اولويت بندي نيز براي بررسي اثرهاي اجراي گزينه هاي كنش‌هاي زيستي با در نظرگرفتن همه‌ ي محدوديت ها در آبخيزها به‌كار برده‌شود.