بررسي تقابل در بخش تاريخي شاهنامه از نظر رويكرد ساختارگرايانۀ استروس (مطالعۀ موردي داستان بهرام گور، خسرو انوشيروان، و بهمن)

زمينه و هدف: بررسي و تحليل تقابلهاي متن براي رسيدن به ماهيت مفهوم مركزي در اثر، ازطريق تحليل تقابلهاي دوگانه يكي از شيوه هاي مطالعاتي متون در روش ساختگرايان است. كلود لوي استروس، از زبانشناسان ساختگرا، قائل به تقابل دوقطبي يا تقابل معنايي است. بر بنياد نگرش تقابلي، بسياري از داستانهاي شاهنامه از تقابلهاي دوگانه شكل گرفته است؛ هدف اصلي اين جستار بررسي تقابل در دو داستان بخش تاريخي شاهنامه بر پايۀ نظريۀ ساختگراي استروس ميباشد. روش مطالعه: نگارندگان در اين مقاله به شيوۀ توصيفي-تحليلي برمبناي روش سندكاوي و مطالعات كتابخانه اي در سه داستان بخش تاريخي شاهنامه يعني داستان بهرام گور، خسرو انوشيروان، و بهمن به بحث و بررسي پيرامون تقابلهاي دوگانه از نظر لوي استروس پرداخته اند. يافته ها: در بخش تاريخي شاهنامه تحت تأثير بخش اساطيري آن و نيز مفهوم ثنويت در اساطير، همچنان با زيرساخت تقابلهاي دوگانه با وقايع تاريخي مواجه هستيم. نتيجه گيري: تقابلهايي موجود در بخش تاريخي شاهنامه مانند تقابل دادگري و ستم، ايران و انيران، نبرد ميان خير و شر، تقابل پدر و پسر و يا رويارويي با حيوانات درنده خو وحشي همه در خدمت تقابلهاي كلّيتر و درجهت تقويت سويه هاي متقابل بنيادين اسطوره يعني انديشۀ خير و شر است.