معناشناسي واژه «زكاة» و مشتقات آن با رويكرد همنشيني در قرآن كريم

معناشناسي مطالعه علمي معناست كه يكي از زير شاخه‌هاي علم زبان‌شناسي است و شامل رويكرد‌هاي شناختي، تاريخي، توصيفي و ... مي‌باشد. رويكرد توصيفي اين علم كه مقصود ماست خود شامل هم‌نشيني و جانشيني است كه توجه ما در پژوهش پيش رو بر روي قسمت هم‌نشيني اين علم است و سعي داريم از طريق رابطه هم‌نشيني به ارتباط بين واژه زكاة و ساير مشتقات آن با هم‌نشين‌هاي آن بپردازيم و با توجه به اين ارتباط، به دليل تأكيد زياد خداوند از بين همه دستورات خود، بر روي مسئله زكات كه يكي از فروعات دين است، پي ببريم. آنچه بر اهميت انجام اين پژوهش مي‌افزايد اين است كه واژه زكاة به همراه مشتقات آن 59 بار در قرآن كريم ذكر شده است و قطعاً در كتابي چون قرآن كه همه چيز در جايگاه خود بيان شده است تكرار اين واژه بدون دليل نمي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش بيانگر اين است كه واژه زكاة با واژه‌هايي مانند صلاة، ولي، اطيعوا الله و اطيعو الرسول، تاب، آمن، دون الخوف و الحزن، بِرّ، متقون، جاهد و حنان و مشتقات آن نيز با يؤذن، عض البصر و حفظ الفرج هم‌نشين شده است، در اين ميان واژه صلاة بيشترين بسامد هم‌نشيني را با زكات دارد و دليل اين امر اين است كه خداوند قصد دارد به مسلمانان جايگاه و ارزش اين دو فروع دين را برساند و گويي شرط قبولي بقيه اعمال مسلمانان را اين دو عمل مي‌داند بعد از آن اطيعوا الله و اطيعو الرسول و تاب و آمن با واژه زكاة پربسامدترين هم‌نشين‌ها هستند.