بررسي دلالت‌هاي معنايي واژگان مرتبط با «زمان» در قرآن كريم (بر مبناي نظريه معناشناسي رابطه‌اي)

مطالعه معناشناسانه واژه‌هاي قرآن كريم منجر به بررسي منسجم، نظام‌مند و هم‌چنين استخراج مفاهيم دقيق به همراه شمارش كاربرد مختلف واژگان منتخب از قرآن كريم مي‌گردد. در رويكرد ساخت‌گرا، واژگانِ زبان، انباشته‌اي از واژه‌ها نيستند، بلكه شبكه‌اي از الفاظ‌اند كه برحسب تنوعي از پيوندهاي معنايي، در رابطه متقابل با يكديگرند. اهميت مقوله «زمان» به حدي است كه مي‌توان آن را ابزار درك هستي دانست. ازاين‌رو نوشتار حاضر با روش توصيفي_تحليلي به بررسي روابط مفهومي واژگانِ مرتبط با «زمان» در قرآن كريم مبتني بر رويكرد ساخت‌گرا و معناشناسي رابطه‌اي پرداخته است. براي كشف و استخراج اين روابط ميان واژگان، از معناي معجمي و تفاسير مربوط به واژگان، استفاده شده است. دسته‌بندي واژگان مرتبط با «زمان» موجود در قرآن در سه محور «سنجشگرهاي مبهم زمان»، «سنجشگرهاي كلي و دقيق زمان» و «سنجشگرهاي جزئي و دقيق زمان» از جمله يافته‌هاي پژوهش است؛ هم‌چنين مي‌توان به ترسيم شبكه معنايي و روابط مفهومي ميان اين واژگان همچون شمول معنايي، هم‌معنايي، تضاد معنايي و جزءواژگي در هر محور به صورت جداگانه، اشاره نمود. از ديگر دستاوردهاي پژوهش آن است كه تنها رابطه‌اي كه مي‌توان ميان «واژگان مبهم زمان» و «واژگان دقيق زمان» برقرار نمود، رابطه اشتمال ميان دو واژه «مدة» و «وقت» با ساير سنجشگرهاي كلي و جزئي «زمان» است.