اعجاز بياني قرآن در سوره تكوير

قرآن در استوارى گفتار و شيوايي و رسايي بيان، نوآورى هاى فراوان در زمينه معارف و احكام و ديگر محاسن، در اوج قرار دارد و به معجزۀ جاويد تبديل گشته است. يكي از خلأها در پژوهش‌هاي اعجاز قرآن كريم، سوره شناسي اعجاز است. با توجه به آنكه مرز تحدي سوره است، لازم است وجوه اعجاز تمامي سوره‌هاي قرآن شناسايي گردد. در اين مقاله به عنوان مطالعۀ موردي سورۀ تكوير انتخاب و اعجاز بياني آن بررسي شده است. مسئله آن است كه سورۀ تكوير از جهت بياني، چه ابعاد و ظرافتهايي دارد كه آن را معجزه ساخته است؟ بررسي‌هاي ادبي و زبانشناختي در سورۀ تكوير نشان داد كه اين سوره در چهار محور مهم اعجاز بياني: انسجام، واژه گزيني، موسيقي و تصوير سازي، قطعه اي الهي را مي نوازد كه بشر را توان معارضه با آن نيست . در محور انسجام، از نظر نحوي و بلاغي متني به هم پيوسته و منسجم است و كلامي واحد را تشكيل مي‌دهد. در محور واژگاني، كلماتي زيبا و فصيح را برگزيده است كه در حد اعجاز در فواصل و در درون آيات هم‌آوا هستند و ضمن تناسب كامل با معنا، دلالتهايي ضمني و دقيق در راستاي آموزه‌هاي الهي دارند. سورۀ تكوير موسيقي برجسته‌اي دارد كه از توازن فقرات، تناسب فواصل، انسجام مخارج حروف، تكرار «رويّ» و آواها، تشكيل شده است و همگام با معنا فراز و فرود دارد. تصوير نيز به عنوان برجسته‌ترين ابزار بياني با تمامي عوامل تأثيرگذار، در سوره حضوري پر رنگ دارد و عهده‌دار بخشي از اعجاز بياني آن است.