تبارشناسي ساخت ناتمام آموزش باز در ايران

آموزش باز در پرتو رشد فناوري، با تغيير در «فرهنگ آموزش» و تأكيد بر اصل «يادگيرنده‌محوري»، نظام آموزشي را دگرگون كرده است. ازآنجا‌كه در نظام آموزشي ايران، به اين موضوع بي‌توجهي‌شده، مقالۀ حاضر، به‌منظور آشكارسازي اين «نيمگي»، مسئلۀ ساخت ناتمام آموزش باز در ايران را از ديدگاه انتقادي بررسي كرده و براي اين واكاوي تاريخي‌ ‌ـ‌كه دورۀ معاصر ايران را دربر مي‌گيرد‌ـ از شيوۀ تبارشناسي منسوب به فوكو، استفاده شده است. تبارشناسي، تبيين تحولاتِ برهه‌اي تاريخ است در نسبتِ دروني آن‌ها با قدرت. به‌تعبير فوكو، در گفتمان است كه قدرت و دانش به يكديگر پيوند مي‌خورند. و منظور از «تحليل تبارشناسانه»، راهبرد معرفت‌شناختي‌اي است كه در حوزه‌هاي گوناگون تاريخ، علوم سياسي، و علوم اجتماعي شكل گرفته است؛ بنابراين، براي توصيف و تبيينِ مسئلۀ مقاله، ناگزير از بررسي كردارهاي گفتماني سنتي و مدرنِ آموزشي در نسبتِ با فضاي گفتماني آموزش باز هستيم. در پاسخ به اين پرسش مقاله كه «ساخت ناتمام آموزش باز در ايران معاصر، محصول چه شرايطي است‌؟» يافته‌هاي مقاله، حكايت از اين دارد كه «ناديده‌انگاري وجوه نرم‌افزاري و گفتماني علم كه به سيطرۀ نگاه ابزاري به آن انجاميده است، فهم نارس از آموزش باز كه آن را به آموزش مكمل فروكاسته است، و روابط بوروكراتيك، كه با ويژگي دموكراتيك اين آموزش فرامدرن در تعارض است، سبب ناتمامي آموزش باز شده و تعميق چالش بيگانگيِ علم از فرهنگ و جامعه را درپي داشته است».