عنوان مقاله :
تحليل حجيت منابع چهارگانه اجتهاد از ديدگاه ناصرالدين الباني
پديد آورندگان :
حقاني ، يحيي دانشگاه اديان و مذاهب , علي آبادي ، عبدالصمد دانشگاه مذاهب اسلامي , اسفندياري(اسلامي) ، رضا پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي
كليدواژه :
الباني , كتاب , سنت , عقل , اجماع , خبر واحد , اجتهاد
چكيده فارسي :
آراي الباني از آن نظر كه طلايهدار مكتب سلفي است، در عرصههاي مختلف روش شناسي فكر سلفي درخور اعتناست. فتاواي آميخته با خشونت و ضدشيعيِ الباني در بسياري از كتب فقهي او آشكار است. علت آن را بايد در نوع نگاه او به منابع استنباط جستوجو كرد؛ اما گسترهٔ حجيت منابع ازنظر الباني بهسبب نبود تحقيق موسع و يكپارچه در اين باب چندان روشن نيست. الباني در استفاده از منابع چهارگانۀ استنباط، يعني كتاب، سنت، اجماع و عقل، براي اجتهاد فقهي خود رويكرد خاصي دارد. نوشتار حاضر با هدف شناخت حدود و ثغور حجيت اين منابع از ديدگاه ناصرالدين الباني انجام شده است.اين جستار بهروش توصيفيتحليلي نشان ميدهد كه الباني قرآن و سنت را در مسير اجتهاد، همتراز و در عرض يكديگر ميداند و در استفاده از اين دو منبع اولويتي قائل نيست و ترجيح بين آيات و احاديث را نميپذيرد؛ همان طور كه خبر واحد را در احكام و عقايد، حجت ميداند. دفاع الباني از حديث بهگونهاي است كه حتي در فرض مخالفت با قرآن، آن را حجت ميداند. نيز وي از اين جهت كه مفاد احاديث عرض را مخالف قرآن ميداند، آنها را تضعيف ميكند. در نظام فقهي و اجتهادي الباني عقل جايگاه شايستهاي ندارد و او بهطوركلي نقلگرا و عقلگريز است. الباني اجماع مصطلح اصوليان را نيز مناقشهپذير ميداند.