بررسي تأثيرپذيري ابن‌رشد از غزالي در مسئلۀ تأويل نصوص ديني

متفكران اسلامي در باب فهم آيات متشابه و مسئلۀ ظاهر و باطن داشتن آيات به يكسان نمي‌انديشند و گاهي اختلافات مبنايي ميانشان وجود دارد. غزالي و ابن‌رشد از موافقان بهره‌گيري از روش تأويل در فهم آيات متشابه بودند و راه گريز از چالش و تعارض ظاهر و باطن را استفاده از رهيافت تأويل مي‌دانستند. ابن‌رشد در مخالفت با غزالي شهره بود و كتاب تهافت التهافت را در نقد تهافت الفلاسفه غزالي نگاشت. با وجود نقدهايي كه به او در اين كتاب و ديگر آثارش صورت مي‌دهد، در پاره‌اي از موارد و به‌ويژه در مسئلۀ تأويل از غزالي تأثير مي‌پذيرد. غزالي دو گونه مواجهه در دو دوره فكري با مسئله تأويل دارد. اين مواجهه در هر دو دوره كاملاً روشمند است و همين امر سبب الگوبرداري از روش ارائه‌شدۀ او در مسئله تأويل شد. از اين الگو در فهم متن ابن‌رشد بهره فراواني برده است. براساس يافته‌هاي تحقيق، ابن‌رشد هم در ماهيت‌شناسي تأويل و هم در تعليل و ضرورت اقبال به آن و هم در ابزار روي‌آوري به تأويل از غزالي متأثر بود؛ اگرچه اختلاف‌‌نظرهايي نيز در هريك از موارد با او دارد. در پژوهش حاضر، به روش توصيفي‌تحليلي وجوه تأثيرپذيري ابن‌رشد از غزالي در مسئله تأويل نشان داده شده است.