بررسي تصميم‌گيري با شواهد ناكافي با استفاده از مدل‌سازي رفتاري

مقدمه: الزام به تصميم‌گيري تنها با شواهدي محدود و بعضا ناكافي يكي از چالش‌هايي است كه ناگزير از مواجهه با آن هستيم. در مطالعات پيشين تاثير ميزان شواهد در ميزان عملكرد، قطعيت و زمان پاسخ بررسي شده است. اما اين سوال كه با شواهد ناكافي، چه عواملي منجر به اخذ تصميم مي‌شود، در هاله‌اي از ابهام است. اين پژوهش با كمك آزمايش نقاط متحرك تصادفي و استفاده از مدل‌سازي رفتاري، سعي در پاسخ‌دهي به آن دارد. مواد و روش‌ها: آزمايش روان فيزيك نقاط متحرك تصادفي طراحي شد و از 10 شركت‌كننده خواسته شد پس از مشاهده‌ي حركت نقاط، جهت حركت و ميزان قطعيت خود را اعلام نمايند. در اين آزمايش مدت‌زمان نمايش محرك متغير بوده و در هر آزمايه به‌طور تصادفي يكي از شش مدت‌زمان تعيين‌شده (از 80 تا 720 ميلي‌ثانيه) را داشته است. با متغير بودن زمان نمايش محرك، شركت‌كنندگان در معرض شواهد كافي و ناكافي جهت تصميم‌گيري قرار گرفتند. نتايج داده‌هاي رفتاري شركت‌كنندگان با توابع روان‌سنجي مورد بررسي قرار گرفته و با استفاده از مدل رانش انتشار رفتار شركت‌كنندگان، مدل‌سازي شد. يافته‌ها: داده‌هاي رفتاري ما نشان مي‌دهد كه مدت‌زمان نمايش محرك، تاثير معني‌داري در افزايش ميزان دقت و قطعيت و همچنين در كاهش زمان پاسخ‌گويي دارد. نتايج مدل‌سازي رفتاري نيز نشان داد كه مؤلفه‌هاي تصميم (آستانه تصميم، نرخ رانش، و مولفه غير تصميم) تحت تأثير تغيير مدت‌زمان نمايش محرك هستند و آستانه تصميم به‌طور قابل‌توجهي تحت تأثير قرار مي‌گيرد. آستانه تصميم با افزايش مدت‌زمان نمايش محرك به‌طور معني‌داري افزايش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: پژوهش‌هاي ما، اين فرضيه كه مغز هنگام تصميم‌گيري بر مبناي شواهد ناكافي، آستانه تصميم را تغيير داده و با شرايط سازگار مي‌شود را تقويت مي‌كند.