بررسي اثر تيمارهاي مختلف القاكننده رشد كند در شرايط درون شيشه‌اي به منظور حفاظت ميان مدت ژنوتيپ‌هاي سيب‌زميني بانك ژن گياهي ملي ايران

حفظ ‌‌ژرم‌پلاسم سيب‌زميني (Solanum tuberosum) با توجه به نقش اين گياه در تامين امنيت غذايي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. با توجه به هتروزيگوسيتي بالاي سيب‌زميني و تفرق شديد در نتاج حاصل از توليد‌مثل جنسي، ضروري است كه از تكثير غيرجنسي براي حفظ ريخته ارثي ژنوتيپ‌هاي منتخب استفاده شود. گرچه كشت درون‌شيشه‌‌اي، روشي كارآمد براي نگهداري منابع ژنتيكي ‌‌سيب‌زميني است ولي تحت شرايط بهينه نگهداري، به دليل رشد سريع گياهان، واكشت‌هاي متعدد نياز است. از آنجا كه اين امر منجربه افزايش هزينه‌ها و افزايش احتمال وقوع تنوع سوماكلونال مي‌شود، بنابراين ايجاد شرايط رشد حداقل در گياهان تحت نگهداري در شرايط درون‌شيشه‌اي ضروري به نظر مي‌رسد. در پژوهش حاضر به منظور يافتن بهترين تيمار موثر بر كاهش سرعت رشد ريز‌نمونه‌ها با حداقل اثر منفي بر آنها، اثر دو نوع آگار شامل آگار-آگار و آگار شيريني‌پزي، اثر دو عامل اسموتيك سوربيتول و مانيتول در دماي 6 درجه سانتي‌گراد بر سه ژنوتيپ سيب‌زميني مورد بررسي قرار گرفت. ريزنمونه‌ها به مدت 9 ماه بدون واكشت تحت تيمارهاي رشدكند نگهداري شده و صفات طول اندام هوايي، تعداد جوانه بالقوه و وضعيت گياهچه‌ها ثبت شد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد كه در هر سه ژنوتيپ تحت بررسي، تيمار سوربيتول (در تركيب با آگار-آگار يا آگار شيريني‌پزي) در دماي 6 درجه به دليل داشتن طول گياهچه كمتر و وضعيت گياهچه مطلوب و همچنين داشتن تعداد جوانه كافي جهت واكشت، تيمار برتر جهت نگهداري ميان‌مدت ‌‌ژرم‌پلاسم سيب‌زميني است.