بررسي انفساخ عقد نكاح ناشي از موت فرضي و آثار آن بر روابط زوجين در ايران و مصر

انفساخ به عنوان يكي از علل انحلال عقد نكاح به اين معنا است كه عقد نكاحي كه ابتدا به طور صحيح منعقد شده، بدون قصد و اراده ي طرفين و به موجب حكم قانون از بين برود؛ لذا انفساخ عقد نكاح، انحلال قهري است بدين معنا كه عقد نكاح بدون نياز به عمل حقوقي ديگر و خود به خود از بين مي رود و حق انتخاب براي دادگاه و طرفين عقد باقي نمي گذارد. نكاح به واسطه فوت يكي از زوجين منفسخ مي گردد؛ كه در فرض بحث، صدور حكم موت فرضي همانند ساير موارد انفساخ عقد نكاح، موجب انحلال قهري عقد از تاريخ صدور حكم شده و چنانچه عدم اعتبار حكم موت فرضي مشخص گردد، آثار صدور حكم تا جايي كه ممكن باشد بلااثر مي گردد؛ لذا در بحث نكاح، درصورت اثبات حيات غايب و مراجعت وي اگر زن غايب شوهر نكرده باشد؛ زن در زوجيت مرد باقي مانده و مرد حق رجوع دارد؛ اما اگر زن غايب، شوهر كرده باشد عقد زناشويي دوم صحيح خواهد بود، زيرا به موجب قانون صورت گرفته است. اصل تسري حكم موت فرضي به رابطه زوجيت كه در حقوق مصر صراحتاً پذيرفته شده در حقوق ايران نيز با اصول حقوقي و فقهي موافق است و با صدور حكم، آثار و احكام آن بر روابط زوجين از جمله نفقه، ارث، مهريه، عده و حضانت و سرپرستي طفل مشترك اعمال خواهد شد.