بررسي تاثير اتورواستاتين بر ميزان آپوپتوزيس در تخمك‫هاي موش‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

هدف: بهينه سازي شرايط كشت سلول براي بهبود رشد و بلوغ تخمك در IVM (In Vitro Maturation)  در شرايط كشت داخل آزمايشگاهي IVF(In Vitro Fertilization) امروزه مورد توجه بسياري از محققين قرار گرفته است، اما مكانيسم بهبود كيفيت كاملاً درك نشده است. آپوپتوزيس يا مرگ سلولي برنامه ريزي شده فرايندي براي حذف سلول‫هاي پير و آسيب ديده از بافت‫ها است و در حيات فوليكول‫ها و تخمك‫هاي نارس نقش عمده‫اي دارد، اكثر سلول‫هاي زايشي معيوب و همچنين سلول‫هاي اضافي از طريق آپوپتوزيس از تخمدان‫ها حذف مي‫شوند. يكي از راه‏هاي كاهش تنش اكسيداتيو در محيط كشت آزمايشگاهي بلوغ تخمك، استفاده از آنتي اكسيدان‏ها مي‏باشد. استاتين ها داروهاي درمان كلسترول بالا هستند كه خواص آنتي اكسيدانتي و آنتي آپوپتوتيك براي آن گزارش شده است، آتورواستاتين در غلطت‫هاي بالاي داراي عوارض جانبي براي قلب و كليه‫ها است ولي در غلظت پايين داراي اثرات آنتي اكسيدانتي و ضد التهابي براي سلول‫ها است و عوارض جانبي براي آن گزارش نشده است. در مطالعه اي مشابه كه توسط همين گروه انجام شد در محيط حاوي دوز پائين از آتورواستاتين(2 ميكرومولار)  ميزان بلوغ و رشد تخمك ها به طور معني داري افزايش داشت بنابراين در اين مطالعه بر آن شديم كه به بررسي تاثير اين دوز آتورواستاتين بر ميزان آپوپتوزيس در تخمك‫هاي موش صحرايي بپردازيم. مواد و روش ‫ها: 200 عدد تخمك 24 ساعت بعد از تزريق 7.5 واحد PMSG (Pregnant Mare Serum Gonadotropin)، از تخمدان‫هاي موش‫هاي صحرايي ماده بالغ نژاد ويستار در محدوده وزني 4 تا 5 هفته، خارج و در 2 گروه 100 تائي شامل گروه كنترل (محيط كشت MEM:Minimum Essential Medium + فاكتور رشدGrowth factor ) وگروه آتورواستاتين (محيط كشت MEM + mg/kg 2 آتورواستاتين+ فاكتور رشد Growth factor ) تقسيم بندي و داخل انكوباتور(با دماي 35 درجه و   5%CO2) كشت داده شدند. بعد از گذشت 24 ساعت از كشت، تخمك هاي بالغ شده كه داراي استانداردهاي يك تخمك بالغ و سالم بودند (تخمك‌هايي كه ميوز اول را طي كرده و داراي جسم قطبي اول و بالغ شده بودند) جدا شده و ميزان آپوپتوزيس در هر گروه با استفاده از رنگ آميزي تانل  بررسي و سپس با ميكروسكوپ فلورسنت مشاهده و عكسبرداري شد، داده‫ها توسط آزمون آناليز واريانس تجزيه و تحليل شد. نتايج: بعد از گذشت 24 ساعت از كشت تخمك‫ها ميزان آپوپتوزيس در گروه دريافت كننده آتورواستاتين در محيط كشت و گروه كنترل مورد بررسي قرار گرفتند.  ميزان آپوپتوزيس در گروه كنترل و گروه آتورواستاتين به‫ترتيب برابر 22 و 24 درصد بود كه نشان مي‫داد آتورواستاتين با غلطت 2 ميكروگرم بر كيلوگرم باعث افزايش 2 درصدي ميزان آپوپتوزيس در تخمك‫هاي موش مي‫شود كه اين افزايش در مقايسه با گروه كنترل از لحاظ آماري معني‫دار نبود (0.11=p). بحث: طبق يافته‫هاي اين مطالعه آتورواستاتين در دوزهاي پائين مي‫تواند به‫صورت پروآپوپتوتيك اثر كند و  باعث القاي جزئي آپوپتوزيس در تخمك‫هاي موش در محيط آزمايشگاهي شود.  اگرچه اين مطالعه بروي دوزهاي ديگر آتورواستاتين انجام نشد ولي پيشنهاد مي شود اثر ساير دوزهاي اين دارو بروي ميزان القاي آپوپتوزيس مورد بررسي قرار گرفته تا در خصوص نحوه تجويز و استفاده از آن تصميم گيري مبتني بر شواهد انجام شود.