اثر هم‌افزائي اشعه UV-A و متيل‌جاسمونات بر بيوسنتز متابوليت‌هاي تيمول و كارواكرول در گياه داروئي آويشن

هدف: در آويشن، تيمول و كارواكرول به‫دليل برخورداري از خواص درماني متنوعي نظير ضد تومور مورد توجه فارماكولوژيست ها قرار گرفته اند. تاكنون، طيف متنوعي از تيمارها مثل اليسيتورها براي افزايش محتوي تيمول و كارواكرول پيشنهاد شده اند. اين پژوهش نيز با هدف ارزيابي اثر هم افزائي اشعه UV-A و متيل‌جاسمونات بر بيوسنتز تيمول و كارواكرول صورت گرفت.مواد و روش ها: بذور آويشن در آزمايش فاكتوريل در زمان با طرح كاملا تصادفي با سه تكرار تحت شرايط گلخانه اي در گلدان هاي پلاستيكي كاشته شدند. گياهچه هاي پنج برگي به‫طور جداگانه و همزمان با UV-A پرتودهي و با متيل‌جاسمونات 0.1 ميلي‌مولار محلول پاشي شدند. بعد از گذشت 24 و 48 ساعت از اعمال تيمارها، سطح بيان ژن هاي GTS، DXR، CYP180 و CYP178 با Real-Time PCR و سطح متابوليت ها باHPLC  اندازه گيري شد.نتايج: بيان ژن هاي GTS، DXR، CYP180 و CYP178 تحت تاثير هم افزائي متيل‌جاسمونات و UV-A قرار گرفت. سطح رونوشت اين ژن ها بعد از گذشت 24 ساعت از اعمال جداگانه تيمارها به‫طور معني داري افزايش يافت و اين افزايش در تيمار تركيبي هورمون و اشعه بيشتر بود. با اين‫حال، بيان اين ژن ها بعد از گذشت 48 ساعت از اعمال تيمارها با كاهش معني داري همراه بود. روند افزايشي و كاهشي محتوي تيمول و كارواكرول در تيمار اليسيتورها نيز مطابق با بيان ژن هاي مورد مطالعه بود.نتيجه گيري: مشاهدات ما پيشنهاد مي كند كه آويشن در 24 ساعت اول تيمار هورمون و اشعه، از هم افزائي پيام رساني به‫منظور افزايش سطح متابوليت هاي خود استفاده مي كند و بعد از آن، سازوكارهاي دفاعي ديگر فعال مي شوند و سطح متابوليت هاي ثانويه كاهش مي يابد.