واكاوي چالش‌ها و موانع فرايند هدايت تحصيلي دانش‌آموزان دوره اول متوسطه

اين پژوهش با هدف بررسي چالش‌ها و موانع فرايند هدايت تحصيلي دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول در استان خراسان رضوي انجام شده است كه با رجوع مستقيم به تجربه زيسته ذينفعان اين طرح، درصدد واكاوي چالش‌هاي عملي اجراي شيوه‌نامه هدايت تحصيلي (ابلاغ‌شده 1395) بوده است. با اتخاذ رويكرد كيفي با 52 مطلع كليدي (مجريان و جمعيت هدف و والدين) مصاحبه عميق نيمه‌ساختاريافته انجام شد. داده‌هاي كيفي طي دو مرحله انتزاع تحليل مضمون شد، و در نهايت، چالش‌ها و موانع اجراي شيوه‌نامه ذيل 11 مقوله طبقه‌بندي شد كه عبارت بودند از چالش‌هاي ماهيت و چالش‌هاي عمليات اجراي آزمون‌هاي آنلاين، ناسازه‏‌هاي توسعه متوازن رشته‌‏‏اي، توزيع نامتوازن تقاضا در رشته‌‏ها، نگرش‏ها و جهت‌گيري‏هاي عملي والدين، نگرش‏ها و جهت‌گيري‏هاي عملي دانش‌آموزان، موانع فعاليت مؤثر مشاوران، اثر مديران مدارس، ضعف همكاري دبيران، اجراي ناهمسان شيوه‌نامه در مدارس مختلف، محدوديت‏ها و ناكارآمدي بازديدهاي شغلي و نواقص اطلاع‌رساني. به نظر مي‌رسد فرايند هدايت تحصيلي هم كمبودهايي در عمليات اجرايي و شرايط سخت‌افزارانه دارد و هم كارگزاران و ذينفعان آن، كمبودها و تناقض‌هايي از لحاظ شناخت، باور، انگيزه و رفتار دارند. اين موارد همسو با اهداف تصريح‌شده فرايند هدايت تحصيلي نيست. به منظور كاهش چالش ها و موانع اجرا، موارد زير پيشنهاد مي‌شود: فرم كارگاهي جلسات، اشاعه اجتماعي و استفاده از داوطلبان، درگيركردن دبيران، تأكيد بر منافع و پيامد‏هاي فردي انتخاب‏ها، تناسب محتواي پيام‌ها با پايگاه اجتماعي-اقتصادي دانش‌آموزان مدارس، پيش‌آگهي به مخاطب و پذيرش فروتنانه مشكلات فني، مستندسازي تجارب و اخذ بازخورد مكتوب.