بررسي روابط بين ويژگي‌هاي طبيعي و طول و حجم آبكندهاي جهان‌آباد در شمال شرقي بويين زهرا

گسترش كشاورزي و توسعه فعاليت هاي عمراني، تعادل هيدرولوژيك طبيعت را تغيير داده و باعث شده تا برخي پديده‌ها از حالت طبيعي خارج و با شكل تشديدشده بروز نمايند. فرسايش آبي با شكل هاي مختلفي به روي زمين ظاهر مي‌شود كه فرسايش آبكندي شكل مخرب فرسايش آبي است. هدف پژوهش، تعيين ويژگي‌هاي مؤثر آبكندها بر طول و حجم آن ها در منطقه جهان‌آباد بويين‌زهرا (استان قزوين) بود. محل بالاكند ها 33 آبكند، ثبت و طول، عرض بالا و پايين و عمق آن‌ها تعيين شد. حجم كانال محاسبه و نمونه‌ خاك سطحي از بالاكند تهيه و آناليز شد. محيط، مساحت، ضريب شكل و شيب آبكندها از مدل رقومي ارتفاع حاصل از پهپاد استخراج شد. با روش PCA، و با رگرسيون چند متغيره به روش گام‌به‌گام در محيط Minitab عوامل موثر بر طول و حجم تعيين شدند. نتايج نشان داد كه مؤلفه اول و دوم نزديك به 41 درصد درصد تغييرات را به عهده ‌دارند. كلر، هدايت الكتريكي و سديم با اثر منفي و پايداري خاكدانه، تاج پوشش و مقدار شن با بار مثبت در محور اول بيشترين وزن را دارند در حالي كه در محور دوم شن، تاج پوشش و مقدار سنگريزه با اثر مثبت و مقدار مواد خنثي شونده، ماده آلي و درصد اشباع نقش مهم تري ايفا مي كنند. ويژگي هاي مؤثر بر هدررفت خاك توسط آبكندهاي منطقه به ترتيب كربنات، منيزيم، پتاسيم، ماده آلي، درصد اشباع، مقدار شن، شيب كف آبكند، شيب آبراهه ورودي به بالاكند، لاشبرگ، محيط حوضه و ضريب گردي به ترتيب بيشترين تأثير را در هدررفت خاك داشته و در معادله پيش‌بيني هدررفت خاك با ضريب تبيين 0.837 وارد شدند. رگرسيون گام‌به‌گام با متغير وابسته طول آبكند نشان داد كه رابطه داراي ضريب تبيين 72.98 درصد و در سطح پنج درصد معني دار است.