تأثير گرده‌افشاني آزاد و كنترل‌شده بر خصوصيات ميوه و دانه پسته رقم احمدآقايي

گرده‌افشاني ناقص گل‌هاي پسته يكي از مهم‌ترين دلايل پايين بودن عملكرد آن است. بنابراين انجام آزمايش‌هايي جهت بهبود صفات كمي و كيفي ميوه رقم پسته ضروري به نظر مي‌رسد. به منظور بررسي تأثير گرده‌افشاني آزاد و كنترل‌شده بر برخي خصوصيات ميوه و دانه پسته رقم احمد‌آقايي آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات پسته آستان قدس رضوي واقع در شهرستان بردسكن در سال 97-1396 اجرا شد. فاكتور روش گرده‌افشاني شامل دو سطح اسپري دانه گرده و استفاده از قلم‌مو و فاكتور نوع دانه گرده شامل چهار تركيب آرد-‌گرده به همراه شاهد و سه تكرار بودند. نتايج تجزيه آماري نشان داد كه استفاده از گرده آزاد گونه اهلي اثرات مثبت معني‌داري بر اكثر صفات نسبت به ساير تيمارهاي گرده گونه اينتگريما دارد. از طرفي گرده گونه اينتگريما در صفت مربوط به ناخنداني در روش گرده افشاني اسپري نتايج مطلوب‌تري در تيمار IF4 (0.50 گرم گرده اينتگريما+ 0.25 گرم آرد) نسبت به شاهد و ساير تيمارها نشان داد. طبق نتايج روش گرده‌افشاني اسپري نسبت به روش گرده افشاني قلم‌مو در صفات طول ميوه خشك، عرض ميوه خشك، ضخامت ميوه خشك، عرض مغز ميوه و ضخامت مغز ميوه به‌ترتيب 1.07، 0.91، 1.86، 2.73، 5.79 درصد افزايش و در ارتباط با صفات طول مغز ميوه، ناخنداني و انس به‌ترتيب 1.29، 23.71، 1.34 درصد كاهش نشان داد. در بررسي اثر متقابل روش گرده‌افشاني × مخلوط آرد-گرده، روش گرده افشاني اسپري در تيمار IF4 در صفت ناخنداني با ميانگين 3.99 درصد كم‌ترين ميزان اين صفت را نسبت به ساير تيمارها و شاهد نشان داد. بر اساس نتايج پژوهش حاضر، به نظر مي‌رسد بتوان با استفاده از روش گرده‌افشاني اسپري و بكارگيري گرده گونه اينتگريما تا حدودي باعث كاهش برخي صفات مانند ناخنداني و انس در باغهاي پسته شد.