اثر تلقيح قارچ Piriformospora indica بر فعاليت زيستي گياه استويا تحت تيمار نانوذرات سلنيوم

استويا  (Stevia rebaudiana Bertoni)گياهي متعلق به تيره مركبان است و در صنايع غذايي بعنوان عامل شيرين‌كننده و در پزشكي و داروسازي به عنوان عامل ضد التهاب، آنتي‌اكسيدان، تب بر، ضد قارچ و ضد باكتري استفاده مي‌شود. Piriformospora indica يك قارچ اندوفيت گياهي است كه موجب بهبود رشد، افزايش محتواي متابوليت‌هاي ثانويه و خواص دارويي گياه ميزبان مي‌شود. سلنيوم (Se) به عنوان يك ريزمغذي توان آنتي‌اكسيداني و رشد گياهان را افزايش داده و در فرم نانوذره (SeNPs) يك آنتي‌اكسيدان مصنوعي است. به منظور بررسي اثر قارچ P. indica و نانوذرات سلنيوم در دو غلظت 5 و 10 ميلي گرم در ليتر بر فعاليت زيستي گياهان باززايي‌شده S. rebaudiana در دو مرحله رويشي و آغاز گلدهي، آزمايشي در سال 1398 در آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي دانشگاه بوعلي‌سينا بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي و 3 تكرار انجام شد. شاخص‌هاي رشد، محتواي فنل و پتانسيل آنتي‌اكسيداني عصاره متانولي استويا پس از اعمال تيمارها به ترتيب با استفاده از روش فولين سيوكالتو و مهار راديكال آزاد DPPH و فعاليت ضد باكتريايي به روش انتشار ديسك بررسي شد. نتايج نشان داد كه P. indica و نانوذرات سلنيوم سبب افزايش شاخص‌هاي رشد، محتواي فنل و پتانسيل آنتي‌اكسيداني استويا بويژه در مرحله رويشي شدند. همچنين عصاره‌ها در برابر باكتري هايBacillus thuringiensis ،Staphylococcus aureus  و Escherichia coli  خاصيت ضد باكتريايي نشان دادند. بيشترين ظرفيت آنتي‌اكسيداني و فعاليت ضدباكتريايي مربوط به گياهاني بود كه همزمان در معرض P. indica و SeNPs قرار گرفتند. بنظر مي رسد كه P. indica و SeNPs، با افزايش محتواي فنل، موجب تقويت توان آنتي‌اكسيداني و خاصيت ضدباكتربايي استويا مي شوند.