اثر تنش دماي بالا بر فعاليت برخي آنزيم‌‌هاي آنتي‌‌اكسيدانت و الگوي بيان ژن‌‌هاي مربوطه در دو رقم زيتون

با توجه به نقش آنزيم‌‌هاي آنتي‌‌اكسيدانت در كنترل تاثيرات نامطلوب تنش‌‌هاي غيرزيستي، اثر تنش دماي بالا بر فعاليت و الگوي بيان ژن‌‌هاي برخي از اين آنزيم‌‌ها، در نهال‌‌هاي يكساله رقم‌‌هاي زيتون ديره و زرد مطالعه شد. پاسخ نهال‌ها پس از انتقال به اتاقك رشد مصنوعي در سه تيمار دمايي 32، 45 و 36 درجه سلسيوس، به‌ترتيب براي مرحله قبل، همزمان و بعد از تنش، به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح به‌طوركامل تصادفي، ارزيابي شد. تحت تنش دمايي، درصد رشد رويشي تجمعي در رقم زرد و تجمع پرولين در بافت برگ رقم ديره بالا بود. در اين شرايط، در هر دو رقم ميزان فعاليت آنزيم‌‌هاي پراكسيداز (POD) و سوپراكسيدديسموتاز (SOD) افزايش يافت. در مرحله بعد از تنش، تنها در رقم زرد ميزان فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز (APX) افزايش يافت. تغيير الگوي بيان ژن‌‌هاي كدكننده آنزيم‌‌هاي POD و SOD، تحت شرايط تنش در هر دو رقم مشابه فعاليت اين آنزيم‌‌ها بود، اما شدت اين تغييرها در رقم ديره، در حدود دو برابر بيشتر از رقم زرد بود. الگوي بيان ژن APX تحت تنش و بعد از تنش در هر دو رقم كاهشي بود. در كل، نوسانات بيان ژن و فعاليت آنزيم‌‌ها در رقم زرد كمتر بوده و اين رقم بازيابي فيزيولوژيكي سريع‌‌تري به دنبال رفع تنش دمايي داشت.