بررسي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي انجير منطقه استهبان بر اساس صفات ريخت‌شناسي و نشانگرهاي مولكولي SCoT

هدف: انجير (Ficus carica) يك درخت خزان‌كننده مي‌باشد كه در مناطق خشك و نيمه‌خشك كشت مي‌شود. انجير به‌عنوان يك محصول مهم، در چند دهه اخير به دليل بروز تنش‌هاي زنده و غيرزنده دچار فرسايش ژنتيكي شده است. هدف از اين تحقيق تعيين تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي موجود در استهبان با استفاده از صفات ريخت‌شناسي و نشانگر مولكولي Start Codon Targeted (SCoT) است.مواد و روش‌ها: در اين پژوهش، تعداد 16 ژنوتيپ انجير در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار از لحاظ صفات ريخت‌شناسي آن‌ها ارزيابي گرديدند. همچنين DNA ژنومي آن‌ها از برگ استخراج گرديد و تنوع ژنوتيپي ژنوتيپ‌ها بر اساس 10 آغازگر SCoT بررسي شد.نتايج: تجزيه واريانس تفاوت معني‌داري بين صفات نشان داد و همچنين تجزيه خوشه‌اي بر اساس صفات ريخت‌شناسي، ژنوتيپ‌ها را در پنج گروه قرار داد. هشت آغازگر در مجموع تعداد 50 نوار چندشكل تكثير كردند و SCoT12 و SCoT11 به ترتيب با 13 و 9 نوار چندشكل، بيشترين نوار رو توليد كردند. محتواي اطلاعات چندشكل (PIC) براي نشانگر SCoT بين 0.3423 تا 0.3791 با ميانگين 0.3595 متغير بود. تجزيه خوشه‌اي به روش جفت گروه بدون وزن با ميانگين حسابي و معيار شباهت گاور بر اساس داده‌هاي SCoT، 16 ژنوتيپ انجير را در چهار گروه قرار دادند. گروه بندي بر اساس روش بيزي ژنوتيپ‌ها را در نه گروه قرار داد اگرچه ژنوتيپ‌ها تمايز نداشتند و مخلوطي از هر نه گروه بودند.نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از آن است كه كاربرد نشانگر SCoT داراي مزيت بالايي بوده و نقش بسزايي در تفكيك و تمايز ژنوتيپ‌هاي انجير دارد نشانگر مولكولي SCoT و صفات ريخت‌شناسي تنوع بالايي را ميان ژنوتيپ‌ها نشان داده‌اند. نتايج به‌دست‌آمده از اين پژوهش نشان‌دهنده وجود تنوع ژنتيكي بالا در خزانه ژنتيكي ارقام انجير استهبان هست كه با حفاظت از اين منبع غني مي‌توان از آن‌ها در اجراي برنامه‌هاي به‌نژادي بهره برد.