استفاده از تجزيه ارتباطي براي شناسايي نشانگرهاي ISSR پيوسته با ويژگي‌هاي مرفولوژيكي در گياه دارويي زنيان (Trachyspermum copticum)

هدف: گياه زنيان (Trachyspermum copticum) يكي از گونه هاي دارويي است كه براي درمان مشكلات معده و برخي بيماري هاي ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد. اين مطالعه با هدف شناسايي نشانگرهاي ISSR مرتبط با صفات زراعي ريخت شناختي در توده هاي زنيان جمع آوري شده از مناطق مختلف كشور با استفاده از تجزيه ارتباطي انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: در اين بررسي، ويژگي هاي ريخت شناختي 40 ژنوتيپ زنيان از 10 توده مختلف در شرايط گلخانه اي ارزيابي شدند. در آزمايش مولكولي، نمونه هاي برگي در مرحله چهار برگي از ژنوتيپ هاي مورد نظر برداشته شده و پس از استخراج DNA انگشت نگاري با نشانگرهاي ISSR انجام شد.نتايج: آماره هاي توصيفي بيانگر وجود تنوع ژنتيكي در ژرم پلاسم زنيان مورد مطالعه از نظر ويژگي هاي مرفولوژيكي بوده؛ بيشترين و كمترين ضريب تغييرات فنوتيپي به ترتيب براي صفات تعداد بذرهاي تشكيل شده و تعداد گل در هر چتر فرعي بدست آمد. نتايج انگشت نگاري DNA با استفاده از 12 آغازگر ISSR، موجب تكثير 153 مكان ژني گرديد كه 93 عدد از آنها چندشكل و مابقي تك شكل بودند. در تجزيه ساختار جمعيت زنيان مورد مطالعه با استفاده از داده هاي ISSR در نرم افزار Structure دو زيرجمعيت شناسايي شد. با استفاده از تجزيه ارتباطي نشانگرهاي با ارتباط معني دار براي صفات عملكرد زيستي، وزن خشك اندام هوايي، شاخص برداشت، تعداد شاخه هاي جانبي، تعداد بذر تشكيل شده، وزن صد دانه، طول متوسط ميانگره، چتر فرعي در هر گل، قطر ساقه و عملكرد تك بوته، تعداد چتر، تعداد برگ، تعداد گل در يك گل آذين و طول برگ شناسايي شد. در اين تحقيق، جايگاه هاي نشانگري UBC8072، UBC81210، UBC8188، UBC8405، UBC8484، UBC85711 و UBC8576 بطور همزمان براي بيش از يك صفت شناسايي شدند و بدين ترتيب مي توانند در برنامه هاي به نژادي گياه دارويي زنيان به منظور گزينش همزمان چند صفت مورد استفاده قرار گيرند.نتيجه‌گيري: در اين تحقيق نشانگرهاي UBC8072 UBC81210 UBC85711 UBC8484 UBC8405  UBC8188  UBC85711 بطور همزمان بيش از يك صفت را كنترل مي نمودند و مي توانند بطور موثري در برنامه هاي به نژادي زنيان از طريق گزينش مورد استفاده قرار بگيرند.