تحليل واكنش رشد اقتصادي افغانستان از رشد اقتصادي كشورهاي منتخب همسايۀ ‌آن

هدف اين مطالعه، تحليل واكنش رشد اقتصادي افغانستان از رشد اقتصادي كشورهاي منتخب همسايۀ آن (ايران، پاكستان، تاجيكستان و تركمنستان) است. در اين تحقيق از داده‌هاي سالانۀ توليد ناخالص داخلي (۲۰۱۷ – ۲۰۰۲) و الگوي خود رگرسيون برداري (VAR) استفاده‌شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه يك رابطۀ مثبت و بلندمدت بين رشد اقتصادي افغانستان و كشورهاي ايران و پاكستان وجود دارد. نتايج در كوتاه‌مدت نيز نشان مي‌دهد كه يك رابطۀ علّي يك‌طرفه از سوي توليد ناخالص داخلي ايران به سمت توليد ناخالص داخلي افغانستان است؛ اما هيچ‌گونه رابطۀ علّي دوطرفه بين رشد توليد ناخالص داخلي افغانستان و ايران وجود ندارد. هم‌چنين بين توليد ناخالص داخلي افغانستان و پاكستان يك رابطۀ علّي دوطرفه وجود دارد. درحالي‌كه بين توليد ناخالص داخلي افغانستان، تاجيكستان و تركمنستان، هيچ رابطۀ علّي وجود ندارد. افزون بر آن، نتايج مذكور در بلندمدت نشان مي‌دهد، كشورهاي ايران، پاكستان و تركمنستان سهم عمده‌اي در توضيح نوسانات توليد ناخالص داخلي افغانستان دارد و در اين ميان بيشترين سهم مربوط به ايران است.