روش هاي آموزش پزشكي پزشكان ماوراءالنهر در دوره سامانيان (۸۷۴–۱۰۰۴ م)

مقدمه: يكي از شيوه هاي آموزشي در دانش پزشكي، روش باليني و بيمارستاني، دارالحكمه و شيوه خودخوان هست. اين شيوه آموزشي داراي تاريخ شگفت انگيزي مي باشد. در واقع شكل گيري آن به خاطر ايجاد محدوديت ديني علماي فقه حنفي در مدارس و مساجد در منطقه ماوراءالنهر در دوره سامانيان (۸۷۴–۱۰۰۴ م) مي باشد.روش بررسي: در اين پژوهش با مطالعه آثار مرتبط با تمدن اسلامي اعم از نوشته‌هاي منابع دست اول، تحقيقات و پژوهش هاي جديد و با دسته‌بندي اطلاعات، طرح كلي از آموزش علوم پزشكي به شيوه خودخوان در دوره سامانيان ارائه مي گردد.نتايج: با بررسي و جمع بندي مطالب موجود برخلاف اين تصور كه ايجاد اين محدوديت باعث توقف و انحطاط علمي مي شد، اما اين محدوديت سبب رونق عميق دانش پزشكي شد. حتي اين مسئله سبب توسعه كتابخانه هاي مجهز و رجوع علماي علوم عقلي و پزشكان به اين كتابخانه ها شد، و اين مسئله در نهايت سبب مطالعه كتابهاي بسيار و نگارش كتاب هاي مفيد پزشكي و داروسازي گرديد.نتيجه‌گيري: با نگاهي اجمالي به امر آموزش پزشكي يا شيوه هاي گوناگون در تمدن اسلامي به خوبي پي به اهميت اين شيوه آموزشي در دوره سامانيان مي بريم. در اين پژوهش به بررسي روش باليني و بيمارستاني، دارالحكمه و شيوه خودخوان، مشاهير پزشكي و بررسي آثاري كه با اين شيوه شكل گرفتند مي پردازيم. بي ترديد اين توجه به آموزش پزشكي، منجر به تأثير تمدني در ساير مناطق جهان بوده و سبب تحولي بنيادين در شيوه ها و متد آموزش پزشكي در تاريخ جهان شده است.