عنوان مقاله :
بررسي پتانسيل هيدروكربورزايي سازند كژدمي در برشهاي تنگ ماغر و پرچستان و مقايسه آن با ديگر ميادين نفتي در حوضه زاگرس
پديد آورندگان :
قايني ، هانيه دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم - گروه زمينشناسي , محمودي قرائي ، محمد حسين دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم - گروه زمينشناسي
كليدواژه :
سازند كژدمي , پتانسيل توليد هيدروكربور , پيروليز راك-اول , كربن-آلي كل , كروژن
چكيده فارسي :
بررسي توان هيدروكربورزايي سازند كژدمي، به عنوان مهمترين سنگ منشأ نفت در حوضه رسوبي زاگرس، اهميت زيادي دارد. گسترش سازند كژدمي در حوضه زاگرس، با تفاوت هايي در ژرفا و شرايط رسوب گذاري زون هاي مختلف اين حوضه و تغييراتي نظير تنوع در رخساره هاي رسوبي و ميزان حفظ شدگي ماده آلي همراه بوده است. در اين مطالعه تعداد 5 نمونه شيل سياه از رخنمون هاي سطحي سازند كژدمي (برش پرچستان و برش تنگ ماغر)، انتخاب و توسط پيروليز راك- اول آنالير شدند، كه نتايج حاصل از آن، ميزان ماده آلي و توان هيدروكربورزايي بالايي را در برش تنگ ماغر، واقع در فروافتادگي دزفول نشان داد. همچنين براي مقايسه و بررسي بيشتر، داده هاي مربوط به 25 نمونه از سازند كژدمي از ميادين مطالعه شده در حوضه زاگرس (ميدان نوروز، ميدان سروش، ميدان آزادگان و چاه بينك) انتخاب و بررسي شد. افزون بر مقايسه داده هاي سازند كژدمي، شرايط رسوب گذاري و محيط ته نشست آن نيز مورد بررسي قرار گرفت. شواهد رسوبي و ژئوشيميايي، نشان از يك سنگشناسي چيره شيلي براي سازند كژدمي همراه با مقدار بالاي ماده آلي است كه در محيطي احيايي تا نيمهاكسيدي نهشته شده اند. مقادير بهدست آمده براي كربن آلي كل (TOC) از 1.2 تا 6.9 درصد در نوسان بوده و بررسي بلوغ حرارتي نمونه ها يك بازه وسيع از محدوده نابالغ تا اواسط پنجره نفتي را نشان داد كه بيشتر در محدوده كروژن هاي نوع II و III قرار گرفته اند. در نهايت رسم نمودارهاي TOC/S2 توان هيدروكربورزايي قابل قبول نمونه هاي مورد مطالعه در برش تنگ ماغر و نمودار TOC/HI نفتزا بودن سازند كژدمي در ميدان سروش را نشان مي دهد.