تبلور آمفيبول و نقش آن در شكل‌گيري سنگ‌هاي آداكيتي مجموعه آذرين ملاير-بروجرد

نوار سنندج- سيرجان كمان قاره‌اي فعالي است كه حاصل فرورانش پوسته اقيانوسي نئوتتيس به زير ايران مركزي است و ميزبان مجموعه آذرين ملاير- بروجرد است. به‌تازگي در اين مجموعه نمونه‌هايي با ويژگي سنگ‌هاي آداكيتي گزارش شده است. مطالعه پيش‌رو نشان مي‌دهد كه از فرايندهاي پتروژنتيكي مختلفي كه براي تشكيل سنگ‌هاي آداكيتي پيشنهاد شده دو فرايند در تشكيل سنگ‌هاي آداكيتي اين مجموعه نقش داشته است. 1) برهم‌كنش ماگماي مشتق از پوسته با سنگ‌هاي الترامافيك؛ 2) تبلور آمفيبول از يك ماگماي مافيك‌تر. به نظر مي‌رسد ماگماي با منشأ پوسته‌اي پس از نفوذ به سنگ الترامافيك و برهم‌كنش با آن، بلورهاي آمفيبول را درون سنگ الترامافيك متبلور كرده است. رشد آمفيبول با تغييرات بافتي و شيميايي به سمت حاشيه بلور همراه است. مدل‌سازي شيميايي نشان داد كه رشد آمفيبول با هضم اليوين همراه است. بخش‌هاي باقيمانده اليوين‌هاي هضم شده به صورت ادخال درون آمفيبول ديده مي‌شود. تبلور آمفيبول باعث افزايش Th, Zr, Ta و LREE اما كاهش Ti و HREE در ماگماي جديد (مذاب در تعادل با آمفيبول حاشيه‌اي) شده است. هضم اليوين هم مانع كاهش Ni و Co شده است. تركيب شيميايي مذاب در تعادل با آمفيبول حاشيه‌اي با سنگ‌هاي آداكيتي بسيار شبيه است. بنابراين مذاب تشكيل‌دهنده آمفيبول حاشيه‌اي همان مذاب آداكيتي است.