بررسي تجربه زيسته دين در افراد داراي سازمان شخصيت نوروتيك و مرزي: يك مطالعه پديدارشناختي

زمينه و هدف: پژوهش در زمينه دين همواره با پيچيدگي ‌هاي فراوان همراه بوده كه بخشي از آن به عدم وجود تعريف واحد از اين مفهوم باز مي‌گردد. براي ارايه تعريفي دقيق از دين ناگزير به شناخت ماهيت آن در ذهن افراد هستيم. شخصيت عامل مهمي است كه بر شكل‌گيري ادراكات ذهني در افراد مؤثر است. هدف از  پژوهش تعيين و بررسي تجربه زيسته دين در افراد  داراي  سازمان شخصيت  نوروتيك و مرزي: يك مطالعه پديدار شناختي بود. روش بررسي:  اين يك مطالعه توصيفي از نوع كيفي است كه به ‌روش پديدارشناسي در سال 1399 انجام ‌شده است و  شيوه گردآوري داده‌ها، مصاحبه نيمه ساختار يافته بود، گروه نمونه شامل 10 مصاحبه‌ شونده بود كه به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند و در دو گروه افراد داراي سازمان شخصيت نوروتيك(5 نفر) و سازمان شخصيت مرزي(5 نفر) دسته‌بندي شدند. مصاحبه با هر فرد بين 120 تا 420 دقيقه طول كشيد و در يك تا 6 نوبت انجام شد. مصاحبه ها تا اشباع نظري ادامه پيدا كرد و در مجموع 2890 دقيقه مصاحبه به عمل آمد. داده‌ها به روش موستاكاس آناليز شدند. يافته‌ها: مهم‌ترين مقوله‌هاي كشف ‌شده در سازمان مرزي شامل دين‌داري فردمحور، بي‌ثباتي ديني، هيجان ‌زدگي دين و خداي تك ‌بعدي چندپاره شده بود. افراد داراي سازمان شخصيت مرزي تصوير بي‌ثباتي از خدا در ذهن دارند و ارتباط آنها با خدا تحت تأثير هيجانات لحظه‌اي تغيير مي‌كند. مهم‌ترين مقوله‌هاي به‌ دست ‌آمده در سازمان نوروتيك، دين‌داري وظيفه‌گرا، كمال‌گرايي ديني، دين‌داري مبتني بر ظن و خداي نسبتاً منسجم بود. تصوير خدا در ذهن افراد با سازمان شخصيت نوروتيك از ثبات بالايي برخوردار است، يكپارچگي تصور از خدا باعث مي‌شود ارتباط فرد با خدا تحت تأثير هيجانات لحظه‌اي قرار نگيرد. نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه دين در ذهن افراد با سازمان‌هاي شخصيت مختلف واجد كيفيت‌هاي متفاوتي است و علي‌رغم اين تفاوت‌هاي اعتقادي و رفتاري، افراد در همه سطوح خود را مومن به دين واحد مي دانند. نتايج حاكي از اين است كه در سطوح پايين تر طيف سازمان شخصيت، شخصيت به‌عنوان يك ظرف عمل مي‌كند كه محتواي دين در آن ريخته مي‌شود و دين رنگ شخصيت را به خود مي‌گيرد و تفسير افراد از دين و كيفيت رفتار ديني آن‌ها مبتني بر شخصيت آنان است و هرچه به سمت سطوح بالاتر سازمان شخصيت حركت مي كنيم بين دين و شخصيت ديالوگي صورت مي‌گيرد كه موجب مي‌شود شخصيت از دين تأثير بپذيرد.