تأثير نانوذرات اكسيد روي بر صفات رويشي، ريختي و فيزيولوژيكي نهال‌هاي بلوط ايراني Quercus brantii Lindl.)) تحت تنش خشكي

در اين پژوهش، تأثير نانواكسيد روي بر هجده صفت مختلف رويشي، ريختي و فيزيولوژيكي نهال‌هاي بلوط ايراني تحت تنش خشكي بررسي شد. نهال‌هاي دوساله پس از انتقال به سمنان و دو ماه فرصت تثبيت در شرايط گلخانه، پيش از شروع آزمايش، اندازه‌گيري اوليه شدند. آناليزهاي آماري در قالب آزمايش فاكتوريل برپايۀ طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور تنش خشكي (ظرفيت زراعي 80، 60، 40 و 20 درصد) و نانواكسيد روي (غلظت‌هاي 0، 30، 100، 300 و 1000 ميلي‌گرم بر ليتر) در چهار تكرار انجام گرفت. پس از دو بار محلول‌پاشي با نانواكسيد روي با فاصلۀ زماني يك‌ماهه و شش ماه رويش در شرايط گلخانه، همۀ نهال‌ها اندازه‌گيري و ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش خشكي و غلظت نانواكسيد روي از تعداد و رشد طولي برگ، رشد ارتفاعي و قطري و تعداد شاخه‌هاي نهال، كاسته مي‌شود، اما تعداد برگ و درصد لكه‌هاي نانويي و نيز تعداد برگ‌هاي خشك افزايش مي‌يابد. بهترين تيمار از نظر صفات رويشي و كيفي، مربوط به تركيب آبياري با 40 درصد ظرفيت زراعي به‌همراه غلظت نانواكسيد روي 30 ميلي‌گرم بر ليتر بود. همچنين نتايج نشان داد كه با افزايش تنش خشكي در غلظت‌هاي مختلف نانواكسيد روي، تنها آنزيم سوپراكسيداز ديسموتاز اختلاف معني‌داري با شاهد داشت، اما در ديگر آنزيم‌هاي آزمايش‌شده (مانند كاتالاز، آسكوربات پروكسيداز و گاياكول پروكسيداز) اختلاف معني‌داري مشاهده نشد. در كل با توجه به نداشتن تأثير چندان بر صفات نهال و ايجاد اثر سوختگي بر سطح برگ‌ها در برخي تيمارها، استفاده از نانواكسيد روي به‌منظور بهبود مقاومت به خشكي، استقرار و رويش نهال‌هاي بلوط توصيه نمي‌شود.