عنوان مقاله :
تأثير كاشت درختچۀ گز پرشاخه (Tamarix ramosissima Ledeb.) بر دما و رطوبت خاك در بسترهاي خشك‌شدۀ غرب درياچۀ اروميه
پديد آورندگان :
علي زاده ، ليلا دانشگاه اروميه - دانشكدۀ منابع طبيعي - گروه جنگلداري , عليجانپور ، احمد دانشگاه اروميه - دانشكدۀ منابع طبيعي، پژوهشكدۀ مطالعات درياچۀ اروميه پژوهشكدۀ مطالعات درياچۀ اروميه - گروه جنگلداري , خيرفام ، حسين دانشگاه اروميه - دانشكدۀ منابع طبيعي، پژوهشكدۀ مطالعات درياچۀ اروميه پژوهشكدۀ مطالعات درياچۀ اروميه - گروه مرتع و آبخيزداري
كليدواژه :
احياي اكولوژيك , بوم‌سازگان نوظهور , تاج‌پوشش , فرسايش بادي , نهالكاري
چكيده فارسي :
اقدامات متعددي مانند نهالكاري براي تثبيت بسترهاي فرسايش‌پذير صورت مي‌گيرد. متغيرهاي محيطي محدودۀ تاج‌پوشش نهال‌ها مانند دما و رطوبت خاك از شاخص‌هاي زوديافت ارزيابي موفقيت نهالكاري‌ها هستند. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي موفقيت درختچه‌هاي گز دست‌كاشت بسترهاي خشك‌شدۀ درياچۀ اروميه در تعديل شاخص‌هاي دما و رطوبت خاك انجام گرفت. بدين منظور، پانزده پايه گز هفت‌ساله به‌صورت تصادفي سيستماتيك انتخاب و ارتفاع پايه‌هاي گز و مساحت تاج‌پوشش پايه‌ها اندازه‌گيري شد. دما و رطوبت لايۀ سطحي خاك نيز در چهار جهت جغرافيايي منطبق بر بادهاي غالب فرساينده در داخل و خارج از محدودۀ زير تاج‌پوشش پايه‌ها (در مجموع 120 نقطه) اندازه‌گيري شد و تحليل‌هاي آماري انجام گرفت. تجزيۀ واريانس دوطرفه حاكي از وجود تغييرات معني‌دار (p 0.01) دما و رطوبت خاك بين نقاط نمونه‌برداري و تغييرات معني‌دار (p 0.01) دماي خاك در جهت‌هاي جغرافيايي نمونه‌برداري بود. ميانگين دما و رطوبت وزني سطح خاك در داخل و خارج از محدودۀ زير تاج‌پوشش پايه‌ها به‌ترتيب 23.77 و 34.78 درجۀ سلسيوس و 2.95 و 1.82 درصد بود، به‌گونه‌اي كه كاهش معني‌دار (p 0.01) و 46 درصدي دماي خاك و افزايش معني‌دار (p 0.01) 62 درصدي رطوبت وزني خاك در محدودۀ زير تاج‌پوشش پايه‌ها نسبت به خارج از محدوده ثبت شد. براساس يافته‌ها، بايد به انتخاب درختچه‌هاي گز با تاج‌پوشش بزرگ‌تر و كاشت متراكم‌تر با هدف بهبود شرايط محيطي در برنامه‌هاي مديريت مناطق بياباني و حساس به فرسايش توجه شود.
