بررسي اثر ماركرهاي طولي بر بقاي سالمندان دياليزي: يك مطالعه تك مركزي

اهداف شناسايي عوامل مؤثر بر بقاي بيماران سالمند همودياليزي با استفاده از مدل دو مرحله‌اي بقا و چندمتغيره طولي به منظور ارائه به درمانگر براي برنامه‌ريزي در جهت كنترل بهتر اين بيماران مي‌باشد. مواد و روش ها اين مطالعه، يك مطالعه هم‌گروهي تاريخي بود كه بر روي 395 نفر از بيماران بالاي 60 سال همودياليزي انجام شد. داده‌ها طي يك دوره 15 ساله به‌صورت تمام شماري از ابتداي سال 1383 تا ابتداي سال 1398 در بيمارستان هاشمي‌نژاد تهران گردآوري شدند. متغيرهاي كراتنين خون، فسفات، كلسيم و پاراتورمون به‌عنوان متغير طولي و مرگ‌ومير به‌عنوان پاسخ بقا در اين مطالعه درنظر گرفته شده است. مدل دو‌مرحله‌اي بقا و چند‌متغيره‌ طولي براي بيماران سالمند همودياليزي برازش و نتايج آن برحسب معيار لگاريتم درست‌نمايي با هم مقايسه شدند. تحليل داده‌ها در نرم‌افزار آماري R نسخه 3. 4 .3  و SAS نسخه 4. 9  انجام شد. سطح معناداري 0.05 درنظر گرفته شد.  يافته ها از 395 بيمار سالمند همودياليزي، 249 (63 درصد) نفر مرد بودند. ميانگين سني بيماران 70.41 با انحراف معيار 6.11 سال بود. بر اساس معيار منفي 2 برابر لگاريتم درست‌نمايي، ساختار ارتباطي اثر تجمعي نشانگرهاي زيستي طولي و بقا انتخاب‌ شد و با فرض ثابت بودن ساير متغيرها، معنادار بودن ضرايب كلسيم و لگاريتم پاراتورمون بدين معنا است كه اين متغيرها نشانگرهاي خوبي در طول زمان براي تعيين احتمال رخداد مرگ در افراد مي‌باشند و به ازاي يك واحد افزايش در ميزان هريك از متغيرهاي عدم توانايي راه رفتن، كلسيم و لگاريتم پاراتورمون به‌ترتيب ريسك رخداد مرگ 391.1، 927.0 و 967.0 برابر مي‌شود. نتيجه گيري باتوجه‌به يافته‌ها، مدل با ساختار ارتباطي اثر تجمعي نشانگرهاي زيستي طولي و بقا به‌عنوان مدل مناسب انتخاب شد. متغير عدم توانايي راه رفتن و همچنين متغيرهاي طولي كلسيم و لگاريتم پاراتورمون در مدل بقا در سطح05.0 معنادار شدند. در اين مدل، متغيرهاي عدم توانايي راه رفتن، كلسيم و لگاريتم پاراتورمون به‌عنوان عوامل مؤثر بر ريسك رخداد مرگ بيماران همودياليزي تعيين شدند، تا درمان‌گران تمركز بر تغيير رفتارهاي بهداشتي براي مصرف كلسيم و پاراتورمون داشته باشند.