بررسي تأثير بزرگي و شيوه حمل دستي بار بر نوسان وضعيت بدني در حين ايستادن ساكن در سالمندان سالم مقيم شهر تهران در سال 1398

اهداف با‌توجه‌به افت عملكرد سيستم كنترل تعادل سالمندان و اهميت داشتن دوران سالمندي فعال، حفظ استقلال در حين فعاليت‌هاي روزمره  همچون خريد كردن، نگه ‌داشتن و حمل دستي بار خارجي از اهميت زيادي برخوردار است. هدف تحقيق حاضر، تعيين اثر شيوه نگه ‌داشتن بار دستي و بزرگي بار بر نوسان وضعيت بدني در حين ايستادن ساكن سالمندان است تا در‌نهايت بتوان بدون خطر زمين خوردن، ميزان و نحوه نگهداري بار دستي ايمن را به سالمندان توصيه كرد.  مواد و روش ها در اين تحقيق شبه‌تجربي، 15 سالمند سالم مقيم اجتماع شامل ۷ مرد و ۸ زن با دامنه سني ۶۵ سال به بالا و ميانگين و انحراف‌معيار سن  6.18‌±71.35 كه از‌نظر اجتماعي فعال و در انجام امور مربوط به خود مانند خريد و حمل كيسه‌هاي خريد مستقل بودند، با روش نمونه‌گيري غير‌احتمالي دردسترس، وارد اين مطالعه شدند. متغيرهاي مستقل تحقيق شامل بارهاي دستي به ميزان 5، 10، 15 و 20 درصد جرم بدن هر شركت‌كننده، در حالات متقارن (هر 2 دست) و نامتقارن (دست غالب و غير‌غالب) در حالت ايستاده ساكن بر روي صفحه نيرو به‌مدت 30 ثانيه و متغيرهاي وابسته، شامل ميزان جابه‌جايي و سرعت جابه‌جايي مركز فشار در 2 راستاي قدامي‌خلفي و داخلي‌خارجي و مساحت جا‌به‌جايي مركز فشار بودند.  يافته ها نتايج اين تحقيق نشان داد نحوه نگه داشتن بار دستي به‌صورت متقارن و نا‌متقارن و نيز بزرگي بار دستي بر ميزان جابه‌جايي و سرعت جا‌به‌جايي مركز فشار در راستاي قدامي‌خلفي معنادار بوده، درحالي‌كه اثر تعاملي اين 2 عامل بر هيچ‌كدام از متغير‌هاي وابسته تحقيق معنادار نشده است. در آزمون تي زوجي ميزان جابه‌جايي و سرعت جابه‌جايي مركز فشار در راستاي قدامي‌خلفي در شرايط بارگذاري نامتقارن (دست غالب يا غير‌غالب‌) نسبت به حالت متقارن (هر 2 دست) معنادار بود، اما بين 2 وضعيت نامتقارن (دست غالب نسبت به دست غير‌غالب) معنادار نبوده است. ميزان جابه‌جايي مركز فشار در همين راستا بين بارهاي دستي به بزرگي5، 10، 15 و 20 درصد نسبت به وضعيت صفر درصد جرم بدن بيشتر و از‌نظر آماري معنادار بود (همه مقادير P كمتر از0/05). شيوه نگه ‌داشتن بار دستي و ميزان بزرگي آن، بر هيچ‌كدام از متغيرهاي مركز فشار در راستاي داخلي‌خارجي ازنظر آماري معنادار نبود . نتيجه گيري نتايج اين تحقيق نشان داد نگه ‌داشتن نامتقارن بار خارجي و نگه داشتن هرگونه بار خارجي صرف‌نظر از ميزان بزرگي آن‌، باعث افزايش ميزان و سرعت جابه‌جايي مركز فشار در راستاي قدامي‌خلفي مي‌شود و از منظر پيشگيري از زمين خوردن به سالمندان توصيه مي‌شود كه به اين مهم توجه داشته باشند كه نگهداري بار خارجي با 2 دست نسبت به يك دست، كمتر سيستم كنترل تعادل را به چالش مي‌كشد و تفاوتي هم بين دست غالب و غيرغالب وجود ندارد. از‌نظر بزرگي بار هم، حتي 1 بار خارجي به بزرگي ۵ درصد جرم بدن، مي‌تواند نسبت به وضعيت بدون بار خارجي، سيستم كنترل تعادل را به چالش بكشد و در اين ميان، به غير از برخي استثنائات، تفاوتي بين بارهاي با بزرگي ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد جرم بدن نسبت به هم وجود ندارد.