ارزيابي مراحل فنولوژيك، تغييرات درجه-روز-رشد و عملكرد دانه در ارقام گندم در واكنش به تغيير تاريخ كاشت و كاربرد پاكلوبوترازول

به منظور ارزيابي مراحل فنولوژيك و عملكرد ارقام گندم در واكنش به تغيير تاريخ كاشت و كاربرد پاكلوبوترازول پژوهشي در دو سال زراعي 1400 1399 و 1401 1400 در مزرعه‌اي در شهرستان ايذه واقع در شمال شرق خوزستان اجرا شد. اين پژوهش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي شامل تاريخ كاشت (25 آبان ،20 آذر و 15 دي) و عامل فرعي به صورت فاكتوريل شامل رقم (كريم، مهرگان و چمران2) و محلول‌پاشي پاكلوبوترازول (صفر، 60، 120 ميلي‌گرم در ليتر) بود. نتايج نشان داد در هر دو سال بيشترين تعداد دانه در مترمربع در تاريخ كاشت 25 آبان در رقم چمران2 در سطوح تيماري 60 ميلي‌گرم در ليتر پاكلوبوترازول (18847) مشاهده شد. در تاريخ كاشت تاخيري 15 دي، مصرف 60 و 120 ميلي‌گرم درليتر پاكلوبوترازول منجر به افزايش عملكرد دانه نسبت به شاهد شد. با كاربرد 60 ميلي‌گرم در ليتر پاكلوبوترازول، عملكرد دانه رقم چمران2 در دو تاريخ كاشت 25 آبان (6941 كيلوگرم در هكتار) و 20 آذر (6779 كيلوگرم در هكتار) نسبت به ساير سطوح تيماري بالاتر بود. رقم چمران2 و كريم به‌ترتيب داراي بيشترين و كمترين تعداد روز و درجه روز رشد دريافتي در مراحل مختلف رشد و نموي بودند. بااين حال اين ارقام از نظر عملكرد زيستي و عملكرد دانه با ساير ارقام تفاوت معني دار نداشتند. در تاريخ كاشت 15 دي ماه، طول دوره رشد گياه از زمان كاشت تا رسيدگي فيزيولوژيك در مقايسه با تاريخ كاشت 25 آبان ماه، 34 روز كاهش يافت كه اين امر كاهش در دوره رشد مراحل فنولوژيكي و كاهش 16 درصدي عملكرد دانه را در پي داشته است. به طوركلي اثر مصرف پاكلوبوترازول بر عملكرد دانه مثبت بود و مصرف 120 ميلي‌گرم در ليتر پاكلوبوترازول اثرات منفي ناشي از تاخير در كاشت را تعديل كرد.