تعيين بهترين تراكم گياهي در نشاكاري ماشيني برنج در مقايسه با كشت دستي در شرايط سن بالاي گياهچه

تعيين تراكم گياهي مناسب در شرايط استفاده از گياهچه‌هايي با سنين بالا، مهم است. بدين‌منظور آزمايشي مزرعه‌اي به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در يك مزرعه شخصي واقع در شهرستان قائم‌شهر طي سال‌هاي ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ اجرا شد. تراكم‌هاي گياهي شامل كشت دستي سنتي با حداكثر 11 كپه در مترمربع (با فواصل كاشت نامنظم و رايج منطقه) به‌عنوان تيمار شاهد، كشت دستي منظم با 25 كپه در مترمربع (با فواصل كاشت 20 × 20 سانتي‌متر و توصيه مركز تحقيقات برنج كشور) و كشت ماشيني با 15/9، 20/8 و 27/8 كپه در مترمربع (به‌ترتيب با فواصل كاشت 21 × 30، 16 × 30 و 12 × 30 سانتي‌متر) بودند. سن گياهچه‌ها در كشت دستي ۴۵ روز و در كشت ماشيني ۳۵ روز بودند. نتايج نشان دادند كه تعداد روز از نشاكاري تا گلدهي و از گلدهي تا رسيدگي براي تراكم‌هاي كشت ماشيني بيشتر از تيمارهاي شاهد و ۲۵ كپه در مترمربع در كشت دستي منظم بودند. برهم‌كنش سال در تراكم گياهي تنها بر طول برگ پرچم و ارتفاع بوته معني‌دار بود. بلندترين طول خوشه و طول برگ پرچم براي تراكم 25 كپه در مترمربع در كشت دستي منظم حاصل شد. بيشترين تعداد خوشه در مترمربع و درصد خوشه‌چه پر براي تراكم‌هاي كشت ماشيني به‌دست آمد. حداكثر عملكرد دانه براي تراكم‌هاي 25 كپه در مترمربع در كشت دستي منظم (8022 كيلوگرم در هكتار)، و 15/9، 20/8 و 27/8 كپه در مترمربع در كشت ماشيني (به‌ترتيب 8034، 8236 و 8168 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد كه در مقايسه با شاهد به‌ترتيب 19/06، 19/18، 21/16 و 20/51 درصد افزايش داشت. پيشنهاد مي‌شود كه در صورت استفاده از گياهچه هايي با سنين بالا، كشت ماشيني با تراكم هاي 15/9، 20/8 و 27/8 كپه در مترمربع در اولويت قرار گيرد.