اثر تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي بر كربوهيدرات‌هاي محلول، رنگيزه‌هاي فتوسنتزي و فلورسانس كلروفيل ارقام گندم سيروان و هما در شرايط ديم و آبياري

به منظور بررسي تأثير تنظيم‌ كننده‌هاي رشد گياهي جيبرلين، سيتوكينين و سايكوسل بر برخي صفات فيزيولوژيك دو رقم گندم تحت رژيم‌هاي مختلف آبياري، آزمايشي به صورت كرت‌هاي دوبار خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه كردستان در سال زراعي 96-1395 انجام گرفت. فاكتور آبياري در چهار سطح: ديم، يك آبياري (در مرحله غلاف رفتن)، دو آبياري (در مراحل غلاف رفتن + گلدهي) و سه آبياري (در مراحل غلاف رفتن + گلدهي+ دانه بندي) به عنوان عامل اصلي، دو رقم گندم (سيروان و هما) به عنوان عامل فرعي و فاكتور محلول‌پاشي با تنظيم‌كننده‌هاي رشد شامل: شاهد، جيبرلين (100 ميكرومولار)، سيتوكينين (100 ميكرومولار) و سايكوسل (سه گرم در ليتر) در مراحل ساقه رفتن و دانه‌بندي به عنوان عامل فرعي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه ميزان كربوهيدرات‌هاي محلول در شرايط ديم بالاتر بود. از طرفي، محتوي نسبي آب، سرعت كاهش آب از برگ وحداكثر كارايي فتوشيميايي فتوسيستم ɪɪ (Fv/Fm) تحت تيمار آبياري افزايش يافت. بيشترين ميزان كلروفيل‌هاي a و كل نيز در تيمار سه ‌آبياري به‌دست آمد. با محلول‌پاشي در مرحله ساقه رفتن و دانه‌بندي، كاربرد جيبرلين سبب كاهش سرعت كاهش آب از برگ شد. اما، كاربرد سيتوكينين و سايكوسل سبب افزايش محتوي كاروتنوئيدها، كاربرد جيبرلين و سايكوسل سبب افزايش حداكثر كارايي فتوشيميايي فتوسيستم ɪɪ (Fv/Fm) و كاربرد هر سه تنظيم‌كننده رشد سبب افزايش كربوهيدرات‌هاي محلول شد. نتايج همچنين نشان داد با محلول‌پاشي در مرحله ساقه رفتن، بالاترين ميزان عملكرد دانه با كاربرد تنظيم‌كننده‌هاي سيتوكينين و سايكوسل و در مرحله دانه‌بندي با كاربرد سايكوسل در تيمار سه بار آبياري به‌دست آمد و رقم هما عملكرد دانه بالاتري نسبت به رقم سيروان داشت. لذا بر اساس نتايج حاصل، كاربرد تنظيم‌كنندهاي رشد سيتوكينين وسايكوسل جهت بهبود برخي صفات فيزيولوژيك و افزايش عملكرد دانه گندم پيشنهاد مي‌شود.