شكل‌گيري مفهوم خير ملت(عموم) در ايران معاصر

شكل‌گيري مفهوم خير عمومي در دوره مشروطه دغدغه اين مقاله است. با توجه به زمينه‌هاي فكري و عملي دوران پيشامشروطه، نخبگان اين دوره چه تفسيري از مفهوم خير عمومي دارند و فهم آنها در ارتباط با زمينه‌ها چه نتايج و الزاماتي به‌دنبال دارد؟ در دوره پيشامشروطه هنجار مرسوم از مفهوم خير، خير سلطنت اسلامي است، سنت الهيات سياسي و سياست‌نامه‌ها از خير سلطنت اسلامي پشتيباني نظري مي‌كنند. بر اساس روش‌شناسي هرمنوتيك كوئينتن اسكينر، شكست ايران از روس، آشنايي ايرانيان با جهان جديد و واگذاري امتيازات به بيگانگان زمينه‌هاي تغيير فهم از خير را فراهم ‌مي‌كند. به باور نخبگان دوره مشروطه خير سلطنت و تفسيري از دين كه خير شريعت را طرح مي‌كرد در عمل خير خصوصي را بر خير عموم ترجيح داده است. انتقاد از خير سلطنت و تفسير علماي اين دوره از خير شريعت به شكل‌گيري تفسير جديدي از  مفهوم خير انجاميد، كانون فهم جديد «خير ملت» بود. بر اين اساس نهضت مشروطه اعتراضي عليه ترجيح خير سلطنت و تفسير سنتي از خير شريعت بر خير ملت است. نزاع اين سه تفسير از خير در قانون اساسي مشروطه منعكس شد.