مفهوم روايت و تخيّل در انديشه سياسي؛ خوانش روايي تنبيه الامّه و تنزيه الملّه

پژوهش پيش‌رو با بهره‌گيري از امكانات نظريِ مفهوم روايت و تخيّل به خوانش روايي بخش نخست رساله تنبيه الامّه و تنزيه الملّه، اثر مشهور محقق نائيني (1239 - 1315ش) مي‌پردازد. نقطه آغاز اين تحقيق، پيوند ناگسستني ميان تاريخ به‌مثابه پيرنگي پويا از رويدادها و مفاهيم و نه مرور گاه‌شناسانه رويدادهاي تاريخي و انديشه سياسي است. در اين راستا، به نقش عنصر تخيّل در همسان‌سازي اسنادي/پيرنگ ميان رويدادها و مفاهيم از يك‌سو و ميان مفاهيم فلسفي و شرعي از سوي ديگر پرداخته مي‌شود. پرسش اصلي اين پژوهش دائر بر چگونگي نسبت ميان قوه تخيّل/تصورو قوه منطقي/استدلالي در متن رساله مذكور است. متناسب با اين پرسش، فرضيه اصلي اين پژوهش بر تقدّم قوه تخيّل بر قوه عقلاني در سايه مفاهيمي چون تخيّل مولّد، پيرنگ، محاكات و استعاره در انديشه پل ريكور و مفهوم تصور اجتماعي در انديشه چارلز تيلور تأكيد دارد. اين مهم با كالبدشكافي مفاهيمي كه محقق نائيني در مطلع رساله‌اش به‌كار برده است، قابل كشف و رهگيري است.