شناسايي و تحليل عوامل مؤثر بر رهبري هوشمند مديران مدارس با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي

مديريت و رهبري در آموزش و پرورش به عنوان يكي از اركان نظام آموزشي، از اهميت وافري برخوردار است. با اين حال سبك‌هاي رهبري قديمي ديگر جوابگوي محيط آشفته و پرهرج و مرج پيش رو نيستند لذا هدف اين پژوهش شناسايي و تحليل عوامل مؤثر بر رهبري هوشمند مديران مدارس مي‌باشد. ايﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻈﺮ روش آميخته (كيفي-كمي) است. جامعه آماري در بخش كيفي را خبرگان دانشگاهي، حوزه مديريت آموزش و پرورش و مديران مدارس تشكيل مي‌دهد كه با استفاده از روش نمونه گيري گلوله برفي، ۲۳ نفر انتخاب شدند. جامعه آماري در بخش كمي را مديران مدارس شهرستان ايلام به تعداد ۱۹۲ نفر تشكيل مي‌دهند كه ۱۲۸ نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و به استناد فرمول كوكران انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها در بخش كيفي، مصاحبه و در بخش كمي پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثر بر رهبري هوشمند مديران مدارس با ۶۶ گويه مي‌باشد. روايي ابزار به روش قضاوتي مورد تأييد قرار گرفت و ضريب آلفاي كرونباخ برابر با ۰/۸۷ به دست آمد كه نشان دهنده پايايي مناسب پرسشنامه بود. يافته‌هاي تحليل كيفي منجر به شناسايي ۶۶ گويه شد. در بخش كمي به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از روش تحليل عاملي اكتشافي استفاده شد. نتايج نشان داد كه ۸ عامل هوش عقلايي و عاطفي، توانايي برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري درست، توانايي ايجاد هماهنگي و برقراري ارتباط مؤثر، توانايي اجرايي بالا، توانايي شناسايي منابع درآمدي، توانايي تخصيص منابع و كنترل هزينه، آينده‌نگر بودن و توانايي كنترل بحران و توانايي مديريتي از مهم‌ترين عوامل مؤثر بر رهبري هوشمند مديران مدارس است. بر اساس نتايج مي‌توان نتيجه گرفت كه رهبري هوشمند در مدارس نيازمند داشتن مهارت‌هايي زيادي مانند مهارت‌هاي برنامه‌ريزي و تصميم گيري، كنترل بحران و داشتن توانايي‌هاي مديريتي در سطح بالا مي‌باشد.