بررسي اثر دگر‌آسيبي عصاره كنجد زراعي ( L. indicum Sesamum) بر پارامترهاي رشد، سيستم فتوسنتزي و اسموليت پرولين در گياه سويا (Glycine max L.) و علف هرز نيلوفر (Ipomoea sp.)

هدف از پژوهش حاضر بررسي اثر عصاره آبي كنجد زراعي بر پارامترهاي رشد، رنگيزه‌هاي كلروفيلي، پرولين و قندهاي محلول دو اندام برگ و ريشه در گياه سويا (Glycine max) و علف هرز آن، نيلوفر (Ipomoea sp.) بود. به همين جهت آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان انجام گرفت. پلات اصلي شامل غلظت‌هاي مختلف عصاره كنجد زراعي در 5 سطح (صفر، 5/2، 5 ، 10 و 10 درصد به همراه مويان) و پلات فرعي شامل گياه هدف در دو سطح (سويا و نيلوفر) بود. نتايج بدست آمده نشان داد كه اثرات غلظت‌هاي مختلف عصاره كنجد زراعي بر پارامترهاي رشد از جمله طول ريشه، وزن تر و وزن خشك اندام‌هوايي و ريشه و تعداد برگ در بين دو گياه سويا و نيلوفر معني دار بود در حاليكه ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي اين دو گياه تحت تأثير اثر دگر‌آسيبي عصاره كنجد زراعي قرار نگرفت. مطابق با داده‌هاي بدست آمده با ازدياد غلظت عصاره كنجد زراعي ميزان قندهاي محلول در برگ و ريشه سويا افزايش يافت در حاليكه در مورد علف هرز نيلوفر اين روند نزولي بود. همچنين ميزان پرولين برگ و ريشه دو گياه سويا و نيلوفر تحت تأثير عصاره كنجد افزايش يافت كه اين روند صعودي در برگ سويا در مقايسه با نيلوفر قابل ملاحظه بود. به طور كلي با توجه به نتايج به دست آمده اثر آللوپاتيكي عصاره آبي كنجد‌زراعي بر پارامترهاي مورفوفيزيولوژيكي مورد سنجش در تحقيق حاضر در علف‌هرز نيلوفر در مقايسه با گياه زراعي سويا  شديدتر بود كه با بررسي تكميلي اين تحقيق بر عملكرد دانه سويا شايد بتوان استفاده از عصاره گياه كنجد زراعي را به عنوان علف‌كش طبيعي در سطح مزارع سويا پيشنهاد نمود.