بررسي صفات اگروتكنولوژيك مؤثر بر عملكرد قند در تاريخ هاي كشت مختلف جهت انتخاب ارقام چغندرقند (Beta vulgaris L.) در شمال غربي ايران

به منظور شناسايي صفات اگروتكنولوژيك مؤثر بر عملكرد قند و تعيين روابط علت و معلولي بين آن ها، تعداد 13 رقم مونوژرم مختلف داخلي و خارجي چغندرقند در سال زراعي 1397 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار به لحاظ 11 صفت مهم كمي و كيفي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي مياندوآب طي سه تاريخ برداشت مختلف (15 مهر، 30 مهر و 15 آبان) مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اختلاف بين ارقام مورد بررسي از نظر كليه صفات مورد ارزيابي در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. ضرايب تنوع فنوتيپي و ژنوتيپي براي اكثر صفات بالا بود كه بيانگر وجود تنوع نسبتاً بالا در ارقام مورد مطالعه براي صفات ارزيابي شده مي باشد. ضرايب همبستگي ژنتيكي بين صفات نشان داد كه بيشترين همبستگي مثبت و معني دار به‌ترتيب در بين صفت عملكرد قند با صفات عملكرد قند خالص (0.88)، درصد قند ناخالص(0.71) و خالص (0.65) و با صفات ميزان قند ملاس (0.62-)، ضريب قلياييت (0.58-) و ميزان پتاسيم ريشه (0.52-) همبستگي منفي و معني‌داري وجود دارد. در تجزيه رگرسيون چندگانه به روش گام به گام، صفات درصد قند خالص، درصد قند ناخالص، ميزان نيتروژن مضره و عملكرد ريشه به‌ترتيب وارد مدل رگرسيوني شدند كه 84 درصد از كل تغييرات عملكرد قند را توجيه كردند. بر اساس نتايج تجزيه عليّت، صفات درصد قند ناخالص (1.12) و عملكرد ريشه (1.03) به‌ترتيب بيشترين اثر مستقيم را با عملكرد قند داشتند، بنابراين گزينش بر اساس صفات مذكور مي تواند ما را در دستيابي به ژنوتيپ هاي با عملكرد قند بالا ياري دهد.