دعاوي سهام‌داران بابت خسارات انعكاسي در حقوق شركت‌ها

دعاوي سهام‌داران بابت خسارات انعكاسي كه دعاوي غيرمستقيم نيز خوانده مي‌شود، يكي از انواع دعاوي سهام‌داران در حقوق شركت‌ها است. مقصود از خسارات انعكاسي، خساراتي است كه سهام‌داران در نتيجۀ ورود زيان به شركت متحمل مي‌شوند و در كاهش ارزش يا سودآوري سهام ايشان «انعكاس» مي‌يابد. اينكه آيا سهام‌دار مي‌تواند جبران اين كاهش ارزش سهام را مستقيماً از شخص زيان‌زننده به شركت مطالبه كند يا خير، پرسش اصلي مقالۀ حاضر است كه تلاش شده در پرتو اصول حقوق شركت‌ها و مسئوليت مدني به آن پاسخ داده شود. بدين منظور، دعاوي خسارات انعكاسي پس از بررسي اجمالي ساير دعاوي سهام‌داران و با مطالعۀ قوانين و رويۀ قضايي در نظام‌هاي حقوقي كامن‌لا و حقوق نوشته مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و به‌ويژه در نظام حقوقي ايران امكان‌سنجي شده است. صدور رأي ديوان عالي انگلستان در قضيۀ «سويليا» به تاريخ 15 جولاي 2020 ميلادي، آخرين تحول قضايي ناظر بر دعاوي خسارات انعكاسي است كه در مقالۀ حاضر به آن پرداخته شده است. بررسي‌هاي مقاله نشان مي‌دهد اين نوع خسارات در نظام‌هاي حقوقي بزرگ ازجمله نظام حقوقي ايران قابليت مطالبه ندارند.