ارزيابي شاخص تحمل آلودگي هوا و شاخص عملكرد پيش‌بيني‌شده گياهان موجود در فضاي سبز (مطالعه‌ موردي: كارخانه‌ گندله‌سازي اردكان)

شاخص تحمل به آلودگي هوا، به‌عنوان معياري براي ارزيابي مقاومت گياهان نسبت به آلودگي هوا به‌شمار مي رود. هدف از اين مطالعه، ارزيابي شاخص تحمل به آلودگي هوا و شاخص عملكرد پيش بيني شده در گياهان موجود در فضاي سبز كارخانه‌ گندله سازي اردكان بود. در فصل بهار 1399، از 26 گونه‌ گياهي (بوته‌اي، درختچه‌اي و درختي) موجود در محوطه‌ گندله سازي اردكان نمونه برداري شد. پارامترهايpH  عصاره‌ برگ، محتواي نسبي آب، كلروفيل كل و اسيد آسكوربيك در برگ‌هاي كاملاً توسعه يافته اندازه‌گيري شد. با استفاده از اين چهار پارامتر، شاخص تحمل به آلودگي هوا تعيين شد. در نهايت با توجه به شاخص تحمل به آلودگي هوا و ويژگي هاي زيستي و اجتماعي- اقتصادي، شاخص عملكرد پيش بيني شده تعيين شد. نتايج نشان داد كه شاخص هاي pH عصاره‌ برگ، محتواي نسبي آب، اسيد آسكوربيك، كلروفيل كل و شاخص تحمل به آلودگي هوا در 26 گياه مورد مطالعه، تفاوت معني داري با يكديگر داشتند (0/05 P). نتايج مقايسه‌ ميانگين حاكي از آن بود كه بالاترين مقدار شاخص تحمل به آلودگي هوا مربوط بهYucca filamentosa  (12/2) و كمترين مقدار مربوط بهChamaecy paris sp.  (4/1) بود. شاخص تحمل به آلودگي هوا در تمام گياهان كمتر از 15 بود. اين مطالعه نشان داد كه از شاخص تحمل به آلودگي هوا براي شناسايي گياهان حساس به آلودگي هوا مي توان استفاده كرد. نتايج نشان داد كه Phoenix dactylifera، حداكثر شاخص عملكرد پيش بيني شده را داشت (درصد امتياز برابر 62/5 و مقدار شاخص عملكرد پيش بيني شده برابر 4) و در ارزيابي اين شاخص، رده‌ خوب را به خود اختصاص داد. Frankenia laevis و Ruellia tuberosa كمترين مقدار شاخص عملكرد پيش بيني شده را داشتند (درصد امتياز برابر 5/12 و مقدار شاخص عملكرد پيش بيني شده برابر صفر) و از نظر ارزيابي در دسته‌ عدم توصيه قرار گرفتند. از 26 گونه‌ گياهي مورد مطالعه از نظر شاخص عملكرد پيش بيني شده، 11 گياه در رده‌ عدم توصيه، 5 گياه خيلي ضعيف، 9 گياه ضعيف و يك گياه خوب بود. مطالعه‌ حاضر نشان داد كه ارزيابي گياهان تنها با استفاده از شاخص تحمل به آلودگي هوا مناسب نمي‌باشد اما تركيب اين شاخص با ويژگي هاي زيستي و اجتماعي-اقتصادي براي توصيه‌ گونه هاي گياهي مناسب براي اهداف بوم‌شناختي مفيد مي باشد.