سياست كشاورزي ايران در دوره اشغال ايران در جنگ جهاني دوم

ايران در طي دو جنگ جهاني، به رغم اعلام پيش دستانۀ بي طرفي، آسيب هاي فراواني را متحمل شد. در جنگ جهاني دوم، اشغال ايران از سوي دول انگليس، شوروي و امريكا در شهريور 1320 (سپتامبر 1941) و استعفاي رضا شاه منجر به ورود كشور به جنگ ناخواسته‌اي گرديد كه عوارض گوناگوني در ابعاد سياسي، اقتصادي و اجتماعي داشت. اين پيامدها تأثير عيني خود را به سرعت در حوزه هاي گوناگون جامعه، از جمله بخش زراعت، نشان داد. پژوهش حاضر تسلط دولت‌هاي خارجي بر حوزۀ كشاورزي و خواربار را به عنوان نمونه‌اي از اين تبعات ارزيابي مي كند و با كاربست روش تاريخي، مبتني بر توصيف وقايع و سپس تحليل آن و با استفاده از اسناد آرشيوي، در پي پاسخ به اين پرسش است كه پيامدهاي حضور متفقين بر اقتصاد كشاورزي ايران چه بود و متفقين چه سياستي در اين حوزه اعمال كردند. براساس يافته‌هاي پژوهش، متفقين با انعقاد پيمان سه جانبه، زمينۀ دخالت مستقيم در امور كشاورزي ايران را فراهم كردند. اولويت كمك به شوروي و نقش ايران به مثابۀ پل پيروزي در جنگ به جاي كمك به مردم ايران و پيگيري اين راهبرد موجب اختلال در سيستم حمل و نقل محصولات، افزايش قيمت‌ها، كاهش عرضۀ محصولات عمدۀ زراعي و شكل‌گيري بلواهاي متعدد نان در داخل ايران گرديد.