آينده مناسبات سياسي ـ امنيتي جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي (مطالعه موردي صلح ابراهيم)

عربستان سعودي در زمره كشورهاي تأثيرگذار در جهان عرب محسوب مي‌شود كشورهايي همانند مصر، سوريه و اردن در برخي از دوران‌هاي تاريخي نقش‌محوري، تعيين‌كننده و اثربخش در سياست كشورهاي جهان عرب را عهده‌دار بودند، اما در شرايط موجود چنين نقش و كارويژه‌اي بر عهده عربستان قرار دارد. عربستان از قابليت‌هاي اقتصادي ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد و در طي سال‌هاي گذشته تلاش نموده تا از طريق سازوكارهاي عمل‌گرايانه به موازات كنش تهاجمي تاكتيكي و گزينشي نقش مؤثري در راستاي اهداف، سياست‌ها و امنيت مورد نظر ايالات متحده در محيط منطقه‌اي ايفا كند. اين تلاش‌ها در كنار جايگاه ايران در منطقه و جهان و برخي شكاف‌هاي مذهبي و قومي منجر به شكل‌گيري رقابت تمام‌عيار ميان دو كشور پيش و پس از انقلاب اسلامي شده است. در اين راستا هدف از اين پژوهش، با وجود توافقات و ائتلافات اخير مانند صلح ابراهيم، سناريوهاي آينده مناسبات سياسي ـ امنيتي جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي برآورد شود. اين مقاله از نوع توسعه‌اي ـ كاربردي بوده و تلاش شده تا ضمن تحليل آينده مناسبات سياسي ـ امنيتي جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي، آينده مناسبات مورد اشاره با كمك روش كيفي سناريونويسي GBN توصيف شود. جمع‌آوري داده‌هاي مورد نياز با كمك بررسي‌هاي اسنادي، كتابخانه‌اي و گروه‌هاي كانوني و در بخش كمي نيز با كمك بررسي‌هاي ميداني، مصاحبه و پرسشنامه گردآوري شده‌اند. داده‌هاي پرسشنامه مورد استفاده كه با آن به اكتشاف پيشران‌ها، عوامل كليدي تغيير و عدم قطعيت‌ها پرداخته شده، به كمك روش‌هاي كمي اولويت‌بندي و تعيين وزن شده است. سرانجام با توجه به عدم قطعيت‌هاي كليدي مستخرجه از پرسشنامه چهار سناريوي: 1- بدترين؛ همگرايي جامعه عربستان سعودي و عدم احياي برجام، 2- بهترين؛ واگرايي جامعه عربستان سعودي و احياي برجام، 3- تداوم روندهاي كنوني؛ واگرايي جامعه عربستان سعودي و عدم احياي برجام، 4- افسار گسيخته؛ همگرايي جامعه عربستان سعودي و احياي برجام، تدوين شده است.