ارزيابي تأثير روش هاي استحصال آب بر ميزان رواناب شهري (مطالعه موردي: حوزه آبخيز شهري بيرجند)

رويكردهاي جديد مديريت رواناب مناطق شهري، در تلاش است تا حجم و دبي اوج بارش ها و همچنين ميزان مواد آلاينده مناطق شهري را به‌اندازه‌اي كاهش دهد كه يادآور رواناب هاي حاصل از بارش در دهه هاي قبل از توسعه شهري باشد. نرم افزار SWMM، يكي از بهترين مدل ها براي كمك در اين زمينه است و با استفاده از آن مي توان اثرات استفاده از روش هاي استحصال آب را در حجم رواناب خروجي، دبي پيك و درنتيجه كاهش آب‌گرفتگي معابر بررسي نمود. شبيه سازي شبكه زهكشي شمال شهر بيرجند نشان داد كه شبكه فاضلاب شهر بيرجند كارايي لازم براي عبور سيلاب با دوره بازگشت هاي مختلف را نداشته و در قسمت هاي مختلفي دچار آب‌گرفتگي مي شود. در صورت عدم رفع مشكل از سوي سازمان هاي مربوطه، در آينده نه‌چندان دور انتظار وقوع سيل در سطح وسيع و درنتيجه ايجاد خسارت هاي جبران ناپذير و غيرقابل‌انكار در منطقه مي رود. به اين منظور، استفاده از دو روش حوضچه هاي نگهدارنده و جمع آوري آب پشت بام ها كه نسبت به مابقي روش هاي استحصال آب، با هزينه كمتري قابل‌استفاده هستند؛ در اين مطالعه موردبررسي قرار گرفت. با توجه به اين كه استفاده از سيستم هاي استحصال آب در كل حوزه آبخيز، از لحاظ صرفه اقتصادي غيرقابل اجرا و توجيه است؛ در بيشتر مطالعات انجام‌شده از اين سيستم فقط در بخشي از حوزه آبخيز استفاده مي شود. نتيجه آن كه با اعمال روش هاي استحصال آب باران در حوزه آبخيز شهري بيرجند مي توان شاهد كاهش 80 درصدي حجم رواناب شهر بيرجند بود. از سوي ديگر استفاده از حوضچه هاي نگهدارنده در فضاي سبز اين شهر مي تواند به آبياري فضاي سبز كمك نموده و علاوه بر صرفه جويي در مصارف آب شهري، در كاهش دبي اوج سيلاب نيز مؤثر باشد.