نقش استحصال آب باران در بهبود رفاه جامعه و خدمات زيست بوم

خدمات زيست بوم پايه و اساس رفاه انسان و معيشت جوامع روستايي به‌ويژه جوامع فقير تلقي مي‌شوند. استحصال آب باران مي‌تواند فراهم‌كننده فرصتي جهت بهبود توليد زيست بوم، معيشت، اقتصاد و رفاه جامعه باشد. هم‌چنين مي‌تواند موجب هم‌افزايي بين مديريت سرزمين و رفاه جامعه شود، به‌ويژه در مواردي كه استحصال آب باران به كمك كشاورزي ديم آمده، يا به مديريت حوزه آبخيز كمك مي‌كند و يا در تأمين آب مورد نياز مناطق شهري و روستايي مورد استفاده قرار مي گيرد. سامانه‌هاي استحصال آب باران به‌ويژه در كشور ما اغلب در طرح‌هاي مديريت منابع آب مورد غفلت قرار گرفته و آب مورد نياز فقط از منابع آب سطحي يا زيرزميني تأمين مي‌شود. بنابراين بايد به اين فن‌آوري به‌عنوان فرصتي براي مديريت بهتر منابع آب نگريست. استفاده از اين سامانه‌ها با اندك ميزان سرمايه‌گذاري براي يك مدت كوتاه 5 تا 10 سال، مي‌تواند منجر به بهبود و افزايش قابليت اعتماد سيستم در تأمين آب، افزايش توليدات كشاورزي و پايداري خدمات زيست بوم شود. هم‌چنين به‌عنوان يك راهكار سازگار در مناطقي كه توزيع بارش داراي تغييرپذيري و نوسان بالايي است مورد استفاده است. با توجه به سناريوهاي آينده تغيير اقليم، افزايش نوسانات بارشي، تبخير بيش‌تر، رشد جمعيت و به‌تبع آن، افزايش تقاضا براي خدمات زيست بوم، به‌ويژه آب، ناگزير خواهد بود. بنابراين استحصال آب يك اقدام كليدي در جهت سازگاري با تغيير اقليم و كاهش آسيب‌پذيري جامعه از نوسانات اقليمي تلقي مي‌شود. ضمن اين‌كه علاوه بر افزايش دانش عمومي نسبت به عملكرد اكوسيستمي اين سامانه ها نسبت به مميزي، ارزيابي و كاربست دانش بومي استحصال آب باران در كشور بايد قدم هاي اساسي را برداشت.