تحليل و پيش بيني تغييرات كاربري اراضي با استفاده از سنجش از دور و افزونه QGIS MOLUSCE در شهرستان سياهكل

كمي سازي پويايي تغيير كاربري اراضي در مقابله با چالش هاي محيط زيستي و اجتماعي-اقتصادي مانند تغييرات اقليمي سال هاي اخير، حياتي است. در اين مطالعه تغييرات كاربري اراضي شهرستان سياهكل در استان گيلان در سال هاي 1380 و 1401 و پيش‌بيني تغيير در سال 1422 بررسي شد. داده‌هاي چندزماني لندست 7- ETM+و لندست 8-OLI مربوط به سال‌هاي 1380 و 1401 تجزيه و تحليل شد. براي استخراج داده‌هاي كاربري اراضي، طبقه‌بندي رقومي پيكسل مبنا با استفاده از الگوريتم ISODATA با شاخص كاپاي بالاي 0.97 براي تصاوير لندست اعمال شد. علاوه بر اين، افزونه MOLUSCE در نرم افزار QGIS براي مدل سازي تغيير كاربري اراضي در سال هاي 1401-1380، توليد ماتريس احتمال انتقال و شناسايي آينده كاربري اراضي براي سال 1422 با استفاده از شبيه سازي اتوماتاي سلولي بكار گرفته شد. طي سال‌هاي 1401-1380، نتايج نشان داد كه سطوح تحت پوشش مناطق كشاورزي، اراضي لخت، اراضي ساخته شده، جنگل‌كاري، درختچه زار و اراضي جنگلي با نرخ رشد به‌ترتيب حدود 31، 39، 67، 88، 20 و 5 درصد، افزايش يافته است. سطح تحت پوشش جنگل، علف‌زار و نواحي آبي به‌ترتيب حدود 22، 16 و 18 درصد كاهش يافته است. چمن‌زارهاي كوهستاني تغيير قابل توجهي نداشت. از نظر كاربري اراضي پيش‌بيني‌شده نيز نتيجه نشان‌دهنده نوسانات تغيير كاربري اراضي، به‌ويژه براي اراضي ساخته شده است كه در طول زمان افزايش ثابتي را نشان مي‌دهد. شواهدي از گسترش جنگل‌كاري ها مشاهده شد، اما كاهش مداوم جنگل‌هاي طبيعي مي تواند تأثير منفي بر محيط طبيعي و الگوهاي سيماي سرزمين منطقه‌اي داشته باشد. در نتيجه گيري كلي، نتايج پايش و مدل‌سازي تغييرات كاربري اراضي مي‌تواند به عنوان هشداري براي مديران، سياست‌گزاران و برنامه‌ريزان تلقي شود. هم‌چنين توصيه مي‌شود از داده هاي بيش‌تري براي تجزيه و تحليل آثار تغييرات كاربري اراضي بر الگوهاي سيماي سرزمين در مطالعات آينده استفاده شود.