بررسي حيات برزخي و اخروي حيوانات از ديدگاه ملاصدرا و امام خميني(ره)

حشر حيوانات از جمله مباحثي است كه همواره ميان حكما، متكلمان و بزرگان دين مورد اختلاف بوده است. برخي از آنان معتقدند كه نفوس حيوانات پس از مرگ، هيچ گونه بقايي ندارد و برخي ديگر كه معتقد به تجرد نفس حيوانات هستند، قائل به وجود حشر براي آنان مي باشند. در اين مقاله، ضمن پذيرش حشر نفوس حيوانات بر اساس آيات و روايات، به بررسي نحوۀ حيات برزخي و اخروي حيوانات از منظر دو فيلسوف حكمت متعاليه، ملاصدرا و امام خميني پرداخته و بررسي مي شود كه تفاوت حشر نفوس حيوانات و نفوس انسان ها در چيست و آيا اين حشر، ميان همه حيوانات مشترك است يا نحوه حشر حيوانات نيز با يكديگر تفاوت دارد و سرانجامِ اين نفوس، چگونه خواهد بود و آيا سعادت و شقاوتي براي حيوانات در عالم قيامت متصور است؟ در اين مقاله، ضمن پاسخ به سؤالات فوق، به بررسي يكي از مباحث مهم حشر نفوس، يعني وجود يا عدم وجود قوه خيال در حيوانات پرداخته مي شود. اثبات قوه خيال در حيوانات، يكي از دلائل اثبات تجرد نفس آنان است. سپس با بيان دلائل ديگر تجرد نفوس حيوانات و براساس نظرات ملاصدرا و امـام خميني، در نهايت اين جمع بندي حاصل مي شود كه حيواناتي كه داراي قوه خيال هستند، با اتصال به رب النوع خود، تجرد برزخي داشته و در قيامت، حشر شخصي جزئي داشته و ديگر حيوانات، داراي وجود رابط بوده و با مرگشان با رب النوع خود اتحاد برقرار كرده و تعين خود را از دست مي دهند.