قواعد هستي‌شناختي تأويل و تأثير آن بر معناي متن در حكمت صدرالمتألهين

در تأويل هستي و متن، حقايقي كه از ديد ظاهري در تفسير عالم و متن پنهان است، به منصه ظهور آورده مي‎شود. ملاصدرا به عنوان يك فيلسوف، داراي مباني مستدلي در وجودشناسي است كه بر سبك تأويلي او تأثير گذاشته است. اين مباني قابل قاعده‌مندي است كه هدف اين مقاله نيز استنتاج اين قواعد و نشان‎دادن تأثير آنها بر تأويل متن است. روش تحقيق، توصيفي-تحليلي بر مبناي وجودشناسي صدرايي است و به استنتاج و بررسي پنج قاعده اصلي و چند قاعده فرعي -كه در زيرشاخه هاي قواعد اصلي قابل پيگيري است- مي ‎پردازد و با ذكر نمونه‎هاي تأويل متن، تأثير قواعد هستي‎شناسي را بر تأويل متن نشان مي‎دهد. قواعد اصلي استخراج ‎شده عبارت‎اند از ارجاع ماهيت به وجود، ظرفيت‎هاي تأويلي در وجود (مراتب وجود)، ظاهر، بستر وجود‌شناختي، تطابق عوالم در تأويل و ارجاع كثرت به وحدت. اين مقاله ضمن آنكه منطقي فلسفي از تأويل هاي متن را نشان مي‎دهد، نظريه ‎اي تأويلي از هستي در قالب قواعد نيز محسوب مي‎شود.